Op 17 mei wordt de notitie ‘Op weg naar inclusieve kinderopvang’ van het College voor de Rechten van de Mens aangeboden aan de verantwoordelijke (demissionaire) bewindspersonen. Het College heeft de notitie geschreven naar aanleiding van een brief van het Gehandicapte Kind, Defence for Children, Artikel 1 Midden-Nederland, Stichting Eigenwijs in de Wijk en ouders en medewerkers betrokken bij een kinderopvangorganisatie over de overname van de opvang die in de zomer van 2020 overging tot sluiting van drie inclusieve ‘plusgroepen’ voor kinderen met en zonder beperking. Het College roept de regering met de notitie op om nader beleid te ontwikkelen op het gebied van inclusieve kinderopvang en voorschoolse educatie voor kinderen met een beperking, op basis van de beginselen van het VN-Mensenrechtenverdrag handicap. Defence for Children sluit zich aan bij de oproep van het College dat de regering vanuit de eigen (stelsel)verantwoordelijkheden die het VN-Mensenrechtenverdrag Handicap met zich meebrengt beleid moet ontwikkelen in lijn met het VN-Verdrag.

Kinderopvang en voorschoolse educatie

Het College voor de Rechten van de Mens constateert dat kinderopvang en voorzieningen voor voorschoolse educatie in Nederland op dit moment niet zijn ingericht op brede toegankelijkheid en ongeschikt om inclusie van kinderen met een beperking te bewerkstelligen. De toegankelijkheid voor en inclusie van kinderen met een beperking maken geen expliciet onderdeel uit van de huidige kaders voor kinderopvang. Uit de gesprekken en de nadere informatie komt naar voren dat de gemeentelijke verantwoordelijkheden in het kader van voorschoolse educatie en mogelijkheden tot samenwerking met (jeugd)zorg evenmin toereikend lijken voor het realiseren van inclusie op een manier die het VN-Mensenrechtenverdrag Handicap voorstaat. Daarnaast staan wettelijke belemmeringen op het gebied van samenwerking tussen verschillende domeinen inclusieve kinderopvang in de weg.

Inclusief onderwijs

Op grond van het VN-Kinderrechtenverdrag heeft ieder kind recht op onderwijs en dient het onderwijs onder meer gericht te zijn op de zo volledig mogelijke ontplooiing van de persoonlijkheid, talenten en de geestelijke en lichamelijke vermogens van elk kind. De regering moet daarbij zorgen voor gelijke kansen. Specifiek en aanvullend voor kinderen met een handicap is vastgelegd dat zij recht hebben op daadwerkelijke toegang tot onderwijs. Voor deze doelgroep zou ‘inclusief onderwijs’ het doel moeten zijn. Op grond van het VN-Verdrag voor de Rechten van Personen met een Handicap (VRPH), ook wel VN-Mensenrechtenverdrag Handicap, dat in 2006 ondertekend en in 2016 officieel bekrachtigd werd door Nederland, is inclusief onderwijs nu ook een recht: het omvat het recht op onderwijs in een inclusief onderwijssysteem. Dit betekent dat de regering moet zorgen voor een systeem waarin kinderen in beginsel samen naar een school in de buurt gaan en daar zorg en ondersteuning op maat ontvangen. 

Het recht op onderwijs in een inclusief onderwijssysteem, zoals neergelegd in artikel 24 VN-Mensenrechtenverdrag Handicap, is in de context van voorschoolse kinderopvang ook van belang. Inclusie en een ‘leven lang leren’ zijn namelijk belangrijke uitgangspunten van dit artikel.

Meer informatie

• Notitie College voor de Rechten van de Mens: ‘Op weg naar inclusieve kinderopvang’ 
• NRC, ‘Discrimineert de opvang kinderen met beperking? Mensenrechtencollege moet het zeggen’, 11 augustus 2020 
• Antwoorden op Kamervragen over 'Private equity koopt de crèche, de zorgkinderen moeten weg', 14 september 2020
• Lees wat Defence for Children doet op inclusief onderwijs