Oproep Raad voor de Kinderbescherming: Afschaffen volwassenstrafrecht voor minderjarigen
De Raad voor de Kinderbescherming deed onlangs een oproep aan de politiek om het wetsartikel dat het mogelijk maakt om 16- en 17-jarigen als volwassenen te berechten te schrappen. “Kinderen hebben recht op resocialisatie en herstel, zoals internationale kinderrechten dat voorschrijven”, aldus Mirjam Zeevaart, directeur bij de Raad voor de Kinderbescherming. Ook geeft de organisatie aan dat het zo hard mogelijk straffen van minderjarigen op lange termijn een ongewenst effect kan hebben. Omdat er minder ruimte is voor resocialisatie en herstel, is de kans namelijk groter dat zij opnieuw een fout begaan. Op deze manier lijdt zowel het kind als de samenleving schade. Defence for Children maakt zich al langere tijd hard voor deze wetswijziging en juicht de oproep van de Raad voor de Kinderbescherming dan ook toe.
Het onderscheid tussen volwassen- en jeugdstrafrecht
In Nederland zijn kinderen vanaf de leeftijd van 12 jaar strafrechtelijk aansprakelijk. Minderjarigen worden op een andere manier berecht dan volwassenen voor het begaan van een strafbaar feit. Dit betekent onder andere dat volwassenen langere straffen kunnen krijgen dan minderjarigen. De reden dat kinderen anders worden gestraft is omdat zij nog in ontwikkeling zijn. Dit betekent dat hun gedrag nog kan worden omgebogen. Daarom hebben minderjarigen over het algemeen meer aan straffen waarbij de focus ligt op resocialisatie en herstel in plaats van op vergelding. Door de nadruk te leggen op (her)opvoeding, leren kinderen van fouten en wordt daarmee de kans verkleind dat zij nog eens een strafbaar feit begaan. Als de focus bij kinderen meer zou liggen op zo hard mogelijk straffen, is er minder ruimte voor herstel en is de kans groter dat kinderen na vrijlating opnieuw de fout in gaan.
De Nederlandse wet kent de mogelijkheid om op minderjarigen in uitzonderlijke gevallen het volwassenstrafrecht toe te passen, bijvoorbeeld bij zeer ernstige delicten. Dit komt omdat er in dergelijke gevallen behoefte is om tegemoet te komen aan het leed dat is veroorzaakt bij slachtoffers. Voor hen kan het als onrechtvaardig voelen als een verdachte licht wordt gestraft enkel omdat deze nog net minderjarig is. Op 16 en 17 jarigen kan daarom het volwassenstrafrecht worden toegepast.
Steun voor de oproep
Defence for Children ondersteunt de oproep van de Raad voor de Kinderbescherming van harte. Uit de rechtspraak volgt daarbij het beeld dat rechters over het algemeen voldoende mogelijkheden zien binnen het jeugdstrafrecht om minderjarige verdachten van ernstige delicten te kunnen straffen. Ook is er de mogelijkheid om jongeren van 18 tot en met 20 jaar oud volgens het jeugdstrafrecht te berechten in plaats van volgens het volwassenstrafrecht, via het in 2014 ingevoerde adolescentenstrafrecht. Rechters staan welwillend tegenover de toepassing van het adolescentenstrafrecht en blijken in het algemeen terughoudend in de toepassing van het volwassenstrafrecht op minderjarigen en adolescenten. Zij lijken de voorkeur te geven aan het jeugdstrafrecht indien de omstandigheden zich hiervoor lenen. Hierdoor lijkt er inderdaad geen directe noodzaak om het wetsartikel, om 16 en 17 jarigen als volwassenen te berechten, te behouden.
Ook het VN-Kinderrechtencomité pleit al langer voor betere bescherming van minderjarigen in het Nederlandse strafrecht en hebben onlangs de specifieke zorgen geuit over het kunnen toepassen van volwassenstrafrecht op minderjarigen.