Duizend isoleercelplaatsingen in gesloten jeugdhulpinstellingen
Kinderen in gesloten jeugdhulpinstellingen worden nog te vaak afgezonderd en in een isoleercel geplaatst. Gesloten jeugdzorginstellingen melden zelden hoe vaak dit voorkomt. Dit blijkt uit het artikel "Isoleercel omstreden, maar vaak gebruikt'' uit het tijdschrift Jeugd en Co van augustus 2017. Niet alle instellingen hebben inzage in hun cijfers gegeven, maar uit de opgevraagde cijfers blijkt dat het in 2013 om 1408 separaties ging en in 2016 om 998. Defence for Children vindt dit onaanvaardbaar en in strijd met het VN-Kinderrechtenverdrag. Defence for Children doet momenteel onderzoek naar de toepassing van dwangmaatregelen in instellingen voor open en gesloten jeugdhulp en jeugd-GGZ. Het is nodig dat bijgehouden wordt hoe vaak dwangmaatregelen worden toegepast en dat er beleid komt dat ervoor zorgt dat dwangmaatregelen alleen opgelegd kunnen worden als het noodzakelijk is en echt niet anders kan.
Uit wereldwijd onderzoek is gebleken dat kinderen, die in (gesloten) instellingen opgroeien, een verhoogd risico lopen in aanraking te komen met geweld. Dit is in strijd met internationale regels. Volgens het Europees Verdrag inzake de Rechten voor de Mens en het VN-Kinderrechtenverdrag mogen dwangmiddelen en geweld nooit als straf en alleen in uitzonderlijke gevallen worden toegepast. Dat is alleen het geval wanneer andere middelen uitgeput en ontoereikend blijken te zijn. Vernederende of wrede maatregelen, zoals eenzame opsluiting of een straf die de geestelijke of lichamelijk gezondheid van de minderjarige in gevaar kan brengen, zijn verboden.
Ook in Nederland mogen minderjarigen in instellingen geen dwangmaatregelen opgelegd krijgen als dat niet bij wet- en regelgeving geregeld is en alleen als het niet anders kan. Toch blijkt uit het artikel in Jeugd en Co dat er jaarlijks rond de duizend kinderen worden opgesloten in een isoleercel. Defence for Children is van mening dat dit aantal veel te hoog is. Afzondering kan schadelijk zijn en bijvoorbeeld psychiatrische aandoeningen verergeren of een negatieve uitwerking hebben op het gedrag van kinderen. Vrijheidsbeperking is alleen toegestaan om direct gevaar te keren of de jongere tegen zichzelf te beschermen. Daarna zal naar andere interventies gekeken moeten worden en kan in gesprek met de jongere helder worden wat er nodig is om weer verder te kunnen.
Defence for Children doet onderzoek naar de toepassing van dwangmaatregelen in jeugdhulp- en GGZ-instellingen. Het artikel in Jeugd en CO laat zien dat de rechtspositie van jongeren die met dwangmaatregelen te maken krijgen zwak is. Er is onvoldoende zicht op hoe vaak en met welke reden dwangmaatregelen worden ingezet. Ook ontbreekt beleid dat erop gericht is de toepassing ervan te verminderen. Uit het onderzoek blijkt wel dat op dit moment een aantal instellingen, waaronder Transferium, de Koppeling en ook in GGZ-instellingen beleid maken waarbij ze het aantal afzonderingsmaatregelen proberen terug te dringen. Defence for Children vindt dat dit landelijk prioriteit zou moeten krijgen.
Het onderzoek naar dwangmaatregelen wordt in 2018 gepubliceerd.