Magere kabinetsplannen, wel daadkrachtige Kamer tegen (kinder)armoede
Deze week is de Miljoenennota overhandigd aan de voorzitter van de Tweede Kamer. Defence for Children kijkt naar de effecten van de kabinetsplannen voor kinderen die opgroeien in een kwetsbare situatie. De bestaanszekerheid staat in Nederland onder grote druk. Er zijn veel verschillende voorstellen gedaan om daar nog vóór de verkiezingen verbeteringen in aan te brengen. Defence for Children vindt het hoogst noodzakelijk dat de urgentie van het voorkomen en tegengaan van armoede wordt gevoeld in de Kamer en bij politieke partijen in aanloop naar de verkiezingen. Het hoort ook na de verkiezingen een speerpunt te blijven. Daarnaast hoorden we tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen op het gebied van asiel en migratie in sommige partijstandpunten helaas een verharding doorklinken. Defence for Children roept op de belangen van kinderen op de vlucht en in de asielprocedure te beschermen en te verankeren in de Vreemdelingenwet.
Prinsjesdag
In Den Haag overhandigde de minister van Financiën haar koffertje met daarin de Miljoenennota aan de voorzitter van de Tweede Kamer. Voor Defence for Children zijn de kabinetsplannen een kleine stap in de goede richting, maar we benadrukken de noodzaak van structurele en ingrijpendere maatregelen om de dreigende toename van armoede in Nederland tegen te gaan. Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen (APB’s) probeerden verschillende partijen voor volgend jaar iets extra’s te bewerkstelligen voor mensen met de laagste inkomens. Dat is gelukt. De begroting is voor miljarden verbouwd door de Tweede Kamer, een unicum. Defence for Children deelt de noodzaak die werd gevoeld in de Kamer, want ieder kind dat leeft in armoede is er een te veel.
Bestaanszekerheid: hét thema tijdens de APB’s
Na de val van het kabinet dreigden bijna een miljoen mensen in armoede te belanden. Het Centraal Planbureau (CPB) concludeerde in een raming met betrekking tot het huidige beleid dat het percentage kinderen in armoede zonder nieuwe maatregelen zal toenemen naar 7% in 2024. Ten minste 230.000 kinderen zouden te maken krijgen met de schadelijke gevolgen van opgroeien in armoede. Dat betekent dat voldoende gezond voedsel, schoon water, kleding en behoorlijke huisvesting niet langer vanzelfsprekend zijn. Dit is voor Defence for Children een onaanvaardbaar scenario.
De regering hoorde de noodklok en besloot twee miljard extra te investeren om de koopkracht te verbeteren. Het CPB gaf aan dat een bedrag van twee miljard genoeg zou zijn om ervoor te zorgen dat het aantal mensen in armoede stabiel blijft en de laagste inkomensgroep er in koopkracht iets op vooruit gaat. Defence for Children vindt dat onvoldoende en constateert dat er meer nodig is om te voldoen aan de verplichtingen die ons land volgens het VN-Kinderrechtenverdrag heeft. Wij roepen op tot beleid dat resulteert in een flinke vermindering van het aantal kinderen in armoede en dat als doel heeft dit aantal tot nul te brengen. Kinderen die opgroeien in een gezin met een laag inkomen hebben meer kans op een slechte gezondheid, op lager dan gemiddelde schoolresultaten en ze lopen ook een groter risico om slachtoffer te worden van kindermishandeling en verwaarlozing. Het is bovendien bekend dat kinderen uit arme gezinnen een groter risico lopen om later in hun leven in een soortgelijke situatie terecht te komen.
In de Tweede Kamer zijn meerdere voorstellen gedaan om de bestaanszekerheid nog vóór de verkiezingen te verbeteren. Daaronder is de motie van PvdA-GroenLinks (mede ingediend door: ChristenUnie, D66, PvdD, DENK, Bij1, lid-Gündoğan, PVV, lid-Den Haan en Volt) die verzoekt tot het verhogen van het minimumloon, de uitkeringen, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag. Defence for Children juicht voorstellen toe die gezinnen met lage- en middeninkomens ondersteunen. Gezinnen met kinderen krijgen middels deze maatregelen meer lucht, wat de ontwikkeling en opvoeding van de kinderen ten goede komt. De hierboven genoemde motie kon op een meerderheid van de Kamer rekenen. Ook moet de regering aan de slag met een noodplan voor de energierekening. Het prijsplafond en de energietoeslag verdwijnen per 1 januari 2024 en de Kamer heeft de regering verzocht een noodplan te schrijven zodat gezinnen niet weer gebukt gaan onder hoge energierekeningen.
Asiel en migratie
Tijdens de APB's kwamen ook andere onderwerpen dan bestaanszekerheid aan bod en deze kregen aanmerkelijk minder aandacht. Met betrekking tot asiel en migratie vielen er enkele dingen op. Zo lijkt het erop dat de Spreidingswet volgende week dinsdag op steun kan rekenen van een meerderheid van de Kamer. Het CDA heeft tijdens de APB’s gezegd door te willen met de wet en hun steun is cruciaal. Het voorstel laten liggen lost de problemen bij het aanmeldcentrum in Ter Apel en breder in de asielopvang niet op, zegt de nieuwe CDA-partijleider Henri Bontenbal. Hij vindt dat we “barmhartig” moeten zijn voor asielzoekers. De wet niet behandelen zou onverantwoord zijn, aldus de CDA-partijleider. Eerder deze maand deden diverse wetenschappers, burgemeesters en organisaties, zoals het COA, de VNG en ook Defence for Children, een oproep aan alle Kamerleden om de Spreidingswet niet controversieel te verklaren. Dat lukte. De wet, hoewel verre van perfect, lijkt het nu ook te halen, een stap voorwaarts richting voldoende en meer humane opvanglocaties.
Zoals gezegd is er sprake van een verharding van partijstandpunten op het gebied van asiel en migratie. Zo wil onder andere de VVD dat er meer maatregelen worden genomen om de komst van asielzoekers en vluchtelingen naar Nederland zoveel mogelijk te beperken. De “hoge” instroom wordt continu weggezet als een schrikbeeld dat Nederlanders bedreigt in hun bestaanszekerheid en de woningnood verergert. De zogenaamde hoge instroom is volgens de VVD te wijten aan het idee dat het Nederlandse asielsysteem aantrekkelijker is dan dat van andere landen. Dit hardnekkige en onjuiste frame komt niet overeen met de realiteit. Dit wordt bevestigd door het recente onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), onderdeel van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het WODC-onderzoek ontkracht de aanname dat de Nederlandse asielvoorzieningen leiden tot de komst van meer (jonge) asielmigranten.
Er is Defence for Children alles aan gelegen om het asieldebat te voeren op basis van feiten. Daarmee voorkomen we dat onderbuikgevoelens en ongegronde frames en aannames de overhand nemen en het beleid bepalen. Kinderen op de vlucht en in de asielprocedure zijn kwetsbaar. Defence for Children zet zich voortdurend in om het debat te voeden met feiten en roept op de belangen van deze kinderen te beschermen en te verankeren in de Vreemdelingenwet.