Scroll down
Scroll down
Auteur: Grieteke Meerman
Credits foto: Ilvy Njiokiktjien
In de omgeving van Fatmata (18) zijn aanranding en verkrachting aan de orde van de dag. Ze is er zelfs een keer getuige van geweest. Sindsdien heeft ze zich vol overgave verbonden aan de strijd tegen seksueel geweld in haar thuisland Sierra Leone.
‘De Malala van haar gemeenschap’, zo staat Fatmata lokaal ook wel bekend. Waar de bekende Pakistaanse kinderrechtenactiviste zich inzet voor het recht op onderwijs, strijdt Fatmata tegen seksueel geweld tegen vrouwen, meisjesbesnijdenis en tienerzwangerschappen. Ze is op school lid van een meisjesnetwerkgroep en volgt momenteel een training van de Girls Advocacy Alliance, een samenwerking van Plan International Nederland, Defence for Children-ECPAT Nederland en Terre des Hommes, waar ze leert om met behulp van lobby en beleidsbeïnvloeding haar doel te bereiken.
Dat betreft, in het geval van Fatmata, de aanpak van de verkrachtingscultuur in Sierra Leone. “In de gemeenschap waarin ik leef, maken de meeste mannen misbruik van vrouwen. Het is aan de orde van de dag. Ik zie het gebeuren bij vriendinnen en ben er zelfs getuige van geweest. Ik hoorde een meisje gillen, maar de dader was al weg tegen de tijd dat ik haar had gevonden. Het was een fruitverkoopster die tijdens het halen van wisselgeld werd verkracht door een klant. Die gebeurtenis is de reden geweest dat ik me heb verbonden aan de strijd tegen seksueel geweld.”
Een van de dingen die ze doet als youth advocate, is praten met slachtoffers van verkrachting. Als deze meisjes ontdekken dat ze zwanger zijn, stoppen ze veelal met school. Want behalve het seksueel geweld is er nog een probleem. Slachtoffers worden buitengesloten en beschimpt, waardoor ze opnieuw slachtoffer worden. “Ik zeg tegen deze meisjes dat ze er wel toe doen, dat ze er nog bij horen.”
Fatmata windt er geen doekjes om als haar wordt gevraagd wat er moet gebeuren. “Er zijn nu geen goede wetten, noch handhaving. Ze zouden een wet moeten instellen en iedereen die deze overtreedt, voor de rest van z’n leven naar de gevangenis sturen. Dan zou er wel wat veranderen”, zegt ze, boos over de situatie zoals die nu is. Daarnaast vindt ze dat de maatschappij vrouwen moet behoeden voor aanranding en verkrachting. “En burgers zouden niet moeten wegkijken, maar hun buren beschermen tegen seksueel geweld.”
De recente ebola-epidemie heeft Fatmata’s strijd er bepaald niet gemakkelijker op gemaakt. De uitbraak van de dodelijke ziekte veroorzaakte chaos, wat meisjes en vrouwen kwetsbaarder maakt voor verkrachting. Volgens een onderzoek van de VN is in sommige delen van Sierra Leone het aantal tienerzwangerschappen met 65 procent gestegen als gevolg van de maatschappelijke onrust.
“Ik voel me zo verdrietig als ik denk aan alle mensen die zijn overleden”, zegt Fatama wanneer het gaat over het virus dat Sierra Leone tussen 2014 en 2016 in zijn greep hield. “En dan waren er vorig jaar ook nog de modderstromen, waarbij honderden mensen zijn omgekomen. Vreselijk.” De gebeurtenissen hebben haar niet moedeloos, maar nog strijdbaarder gemaakt. “Juist vanwege al die tegenslagen wil ik dat we als burgers samenwerken aan de problemen die er zijn. Laten we ze samen een halt toe roepen.”