Ik voelde me als tienjarige verantwoordelijk voor ons hele gezin

Eind 2005 komt Akhrat met haar ouders, broer en zusje vanuit Irak aan in Nederland. Gevlucht omdat haar vader als Koerd werd bedreigd. Akhrat is dan zes jaar. Na jarenlang procederen, komt er in 2014 dan eindelijk de felbegeerde verblijfsvergunning. Deels dankzij haar strijdlust, die ze nog steeds heeft als je kijkt naar haar toekomstplannen.

‘Toen we in 2005 naar vluchten Nederland was ik zes. Wat er dan met je gebeurt als kind is onbeschrijfelijk. We moesten asiel aanvragen en dan zit je ineens in een azc waar niemand je kent, je ver weg bent van het gewone leven, geen boodschappen kunt doen, en dan maar procederen. Het voelde zo uitzichtloos dat we verder zijn gevlucht naar Zwitserland. Dat was beter voor ons, maar we moesten terug naar Nederland, het land waar we onze vingerafdrukken als eerste hebben afgegeven.

Dan begint de hele riedel opnieuw, weer asiel aanvragen, weer procederen, weer in een azc. Ondertussen kreeg ik er twee zusjes bij, waarvan de jongste geestelijk en lichamelijk gehandicapt. Het was een onzeker en moeilijk bestaand. Als oudste van alle kinderen fungeerde ik als tolk en onderhandelaar en bemoeide me met de rechtsgang. Niet echt een taak voor een tienjarige.

Nadat we voor de tweede keer waren uitgeprocedeerd kreeg mijn moeder een herseninfarct. Ze moest met spoed naar het ziekenhuis, waar ze acht dagen in coma heeft gelegen. Hiervan is ze eigenlijk nooit helemaal goed hersteld. Ineens hadden we dus twee gehandicapte mensen in ons gezin. En daar zaten we dan met z’n zevenen op één kamertje. De situatie was onhoudbaar, maar boven alles ongezond. Mijn zusje werd ook ziek en had specialistische ondersteuning nodig. Gelukkig kwamen we in contact met Defence for Children. Dat hielp ons ontzettend. Uiteindelijk is een medische procedure gestart en kregen wij in 2014 een verblijfsvergunning.

Ik werd gebeld door de advocaat en dacht eerst dat hij een grapje maakte. Ook mijn ouders waren vol ongeloof, maar konden daarna hun geluk niet op. Maar ondanks de blijdschap moest ik ook wennen. Dan liep ik op straat en dacht ineens: hé ik heb een vergunning, ik hoef niet meer bang te zijn, ik kan eindelijk verder denken dan morgen, plannen maken voor de toekomst.

Na het vmbo heb ik het mbo afgerond. Nu zit ik in mijn tweede jaar hbo-rechten en ga hierna rechten volgen op de universiteit van Leiden. Het is een lange weg, maar ik heb zo hard gevochten voor een verblijfsvergunning, dat ik geen genoegen wil nemen met een vmbo-diploma. Bovendien wil ik echt iets betekenen, iets verbeteren. Denk aan beleid of wet- en regelgeving, zodat volgende generaties een betere jeugd hebben dan ik heb gehad.

De tijd op de azc’s hakken er echt in. Niets is van jezelf, je moet alles delen, er is geen rust. Ik snap dan ook niet dat mensen gaan kamperen voor hun lol. Van je huis weg en dan met je wc-rol onder je arm in de rij bij een openbaar toilethokje staan. Dat is toch geen vakantie? Dat deed ik in een azc uit pure noodzaak. Nee, ik heb een fijn en veilig huis en familie die om mij geeft, dat is mijn waardevolste bezit.’