Nieuwe rapporten van de Internet Watch Foundation en Fonds Slachtofferhulp wijzen uit dat Nederland meer dan ooit gebaat is bij wetgeving die online seksueel kindermisbruik en online seksuele intimidatie voorkomt en aanpakt. De cijfers zijn namelijk zorgwekkend, en de gevolgen voor jongeren enorm. 

1 op de 2 jongeren te maken met online seksueel misbruik of intimidatie  

Uit het nieuwe rapport van Fonds Slachtofferhulp ‘De onzichtbare werkelijkheid blootgelegd’ blijkt dat online seksueel misbruik een urgent maatschappelijk probleem is dat een grote impact heeft op de levens van jongeren. Onderzoek onder 2.700 Nederlandse jongeren heeft in kaart gebracht dat 700.000 tot 800.000 van de Nederlandse jongeren tussen de 12-25 jaar, in de afgelopen maanden ten minste 1 keer een gebeurtenis van online seksueel misbruik of online seksuele intimidatie hebben meegemaakt. 1 op de 2 jongeren zal er ooit in hun leven mee te maken krijgen. Dat doet zich in veel verschillende vormen voor: van ongewenste sexting en seksuele opmerkingen tot grooming, seksuele deepfakes en sextortion.   

Gevolgen zijn groot, onder andere psychisch en sociaal 

De gevolgen ervan zijn groot: 70% van de jongeren die slachtoffer zijn geworden, ervaart directe psychische of sociale gevolgen zoals schaamte, angst en een verminderd vertrouwen in anderen. In 46% van de gevallen blijven deze gevolgen op lange termijn aanwezig. Volgens het onafhankelijke expertisecentrum seksualiteit Rutgers kan dit leiden tot mentale klachten, depressies, suïcidaliteit en posttraumatische stress. Van de slachtoffers praat 37% met niemand over wat hen is overkomen, en doet slechts 4% aangifte of melding bij de politie. De steeds toenemende cijfers zorgen voor groeiende zorg over de schaal en impact van online seksueel misbruik en seksuele intimidatie onder jongeren. Daarnaast blijkt dat 28% van de jongeren die online seksueel misbruik en/of seksuele intimidatie meemaakt, ook fysiek seksueel misbruik meemaakt. Bij 8% is er een verband tussen het online misbruik en/of intimidatie en fysiek seksueel misbruik.  

Nederland internationale koploper  

Cijfers uit het in april 2025 uitgebrachte rapport van de Internet Watch Foundation (IWF) brachten aan het licht dat Nederland ook op internationaal niveau niet goed uit de verf komt. De IWF deed in 2024 een recordaantal ontdekkingen van seksueel kindermisbruik: namelijk 291.273 keer. Een derde van deze beelden van seksueel misbruik van kinderen vielen onder categorie A, wat de meest heftige beelden zijn die verkrachting, sadisme of bestialiteit kunnen afbeelden. Uit het rapport blijkt dat 62% van alle webpagina’s met seksueel kindermisbruik in 2024 te traceren waren naar een land uit de EU, wat een stijging is van 11% ten opzichte van 2023. Nederland is daarin met een aandeel van 29% in 2024 de wereldwijde koploper voor het hosten van criminele content, ondanks dat er een daling heeft plaatsgevonden ten opzichte van het aandeel van 33% in 2023.  

EU-wetsvoorstel geblokkeerd in Europese Raad  

Het EU-wetsvoorstel van de Europese Commissie uit 2022 zou online serviceproviders verplichten te voorkomen dat kinderen worden misbruikt op hun diensten. Bij een aanzienlijk risico dat een onlinedienst wordt gebruikt voor online seksueel misbruik van kinderen, kunnen nationale rechtbanken of onafhankelijke autoriteiten opsporingsbevelen uitvaardigen. Hierbij wordt een dienstverlener tijdelijk verplicht online seksueel misbruik van kinderen proactief te detecteren, te melden en te verwijderen. Het wetsvoorstel wordt echter nog steeds geblokkeerd in de Europese Raad van de Europese Unie. Volgens de IWF zou de data die zij recent hebben gepubliceerd juist een wake-up call moeten zijn voor lidstaten om vooruitgang te boeken met de vertraagde EU-wetgeving over seksueel misbruik van kinderen. 

Kinderen hebben recht op privacy én bescherming 

Nederland heeft zich in de laatste stemming onthouden van een standpunt wat betreft het EU-wetsvoorstel. Het wetsvoorstel zou namelijk privacy kunnen schenden doordat het onder andere een risico op vals-positieven in de opsporing van onbekend beeldmateriaal omvat. Het is echter hoog tijd om een lans te breken vóór deze verordening. Privacy en bescherming hoeven elkaar niet uit te sluiten, en kinderen hebben recht op beide. Wanneer de wetgever vooral gehoor geeft aan privacybelangen, kunnen online diensten routinematig worden gebruikt om seksueel misbruik van kinderen te verbergen en worden miljoenen kinderen onvoldoende beschermd. De overheid heeft de taak om dit te voorkomen.  

Oproep aan overheden: bied kinderen bescherming 

De bescherming van kinderen mag niet afhankelijk zijn van de vrijwillige medewerking van online dienstverleners. Overheden zouden hen dit moeten verplichten om kinderen adequate bescherming te bieden. Het is onacceptabel dat Nederland geen standpunt inneemt over het wetsvoorstel en de regering zou zich hier actief voor moeten inzetten. De beelden nemen toe en de inhoud van het materiaal wordt steeds gewelddadiger en extremer. Daarbij is de psychische impact op slachtoffers zoals eerder genoemd enorm. Daders mogen om die redenen niet onbestraft blijven. 

Meer informatie: 

• Rapport van Fonds Slachtofferhulp ‘De onzichtbare werkelijkheid blootgelegd’ 
• Internet Watch Foundation Annual Data & Insights Report 2024
• Lobbybrief over EU wetsvoorstel