Sinds 21 december 2020 is een nieuwe Europese privacywetgeving van kracht, waardoor bedrijven als Meta en X geen software kunnen gebruiken om online kindermisbruik van hun platforms te detecteren. Om bedrijven toch in staat te stellen op vrijwillige basis online kindermisbruik op te sporen, werd in 2021 een tijdelijke wet ingevoerd. Deze wet dreigde af te lopen, maar wordt verlengd tot 2026. Defence for Children - ECPAT is verheugd hierover. In de strijd tegen online kindermisbruik is het detecteren hiervan door online dienstverleners namelijk een essentieel onderdeel.

De Europese Commissie kwam in 2022 met een voorstel voor permanente wetgeving over de bestrijding van online seksueel kindermisbruik en het opsporen hiervan door online dienstverleners. Deze permanente wetgeving is er nog niet. Het blijkt een uitdaging om het juiste evenwicht te bepalen tussen verschillende mensen- en kinderrechten – zoals privacy en bescherming. Dat leidt tot vertraging. Met de verlenging van de tijdelijke wetgeving valt er geen gat in detectie, zoals dat in 2021 gebeurde, toen het aantal meldingen van online kindermisbruik door techbedrijven met de helft daalde.

Detectie draagt bij aan bescherming van kinderen

De detectie van online kindermisbruik door online dienstverleners heeft aanzienlijk bijgedragen aan de bescherming van een groot aantal kinderen, ook tegen aanhoudend misbruik. Dat blijkt uit een onderzoek over de implementatie van de tijdelijke wetgeving door de Europese Commissie. In 2021 en 2022 werden duizenden kinderen in de EU lidstaten geïdentificeerd, werden meer dan tweeduizend veroordelingen uitgesproken en werden miljoenen afbeeldingen en video's uit de circulatie gehaald. Nederland ontving in die periode ruim 93.000 meldingen afkomstig van techbedrijven (via de cybertipline van het National Center for Missing & Exploited Children waar Amerikaanse bedrijven verplicht zijn om te melden).

Deze maand nog werd tegen twee mannen celstraffen geëist vanwege verregaand kindermisbruik en het delen van materiaal ervan. Het misbruik kwam aan het licht na meldingen van Google en Facebook. Facebook meldde dat vanaf het account van de 47-jarige verdachte via Facebook Messenger een filmpje van seksueel misbruik van een jong meisje was gedeeld met de 43-jarige verdachte. Ook Google maakte een melding dat door een account gekoppeld aan het emailadres van de verdachte een filmpje van het meisje op YouTube was geüpload. Kort daarna is het meisje in veiligheid gebracht en zijn de 43-jarige vader en de 47-jarige man aangehouden door de politie. Zonder wetgeving die het mogelijk maakt dat online dienstverleners hun eigen platformen kunnen scannen om te voorkomen dat deze worden misbruikt voor het delen of vervaardigen van kindermisbruik, kan dit bijna straffeloos plaatsvinden.

Op naar een permanente oplossing

Dankzij deze inspanningen zijn duizenden kinderen beschermd, zijn vele daders veroordeeld, en zijn miljoenen afbeeldingen en video’s van het internet verwijderd. Recente rechtszaken, voortkomend uit meldingen door grote techbedrijven, benadrukken de directe impact van de wetgeving en onderstrepen diens noodzaak. Zonder deze mogelijkheid tot opsporing zou misbruik veel moeilijker te bestrijden zijn en duurt dit voor kinderen voort.

De verlenging onderstreept het tijdelijke karakter van de huidige maatregelen. Er is een groeiende noodzaak voor permanente wetgeving die de preventie en bestrijding van online kindermisbruik versterkt.

Meer informatie:

- Rapport Europese Commissie over implementatie tijdelijke wetgeving
- OM eist celstraffen voor bezit kinderporno en ernstig seksueel misbruik 6-jarig meisje