Kabinet belooft intensivering aanpak seksueel misbruik van kinderen, maar bezuinigt op cruciale bestrijdingsmiddelen
Defence for Children – ECPAT Nederland maakt zich ernstig zorgen over de intentie om te bezuinigen op het bestrijden van online seksueel misbruik van kinderen. Om de online veiligheid van kinderen werkelijk te waarborgen, is het essentieel dat de financiering voor de aanpak van online seksueel misbruik gelijke tred houdt met de groeiende omvang van het probleem.
In het regeerprogramma onderstreept het kabinet terecht het belang van een intensievere aanpak van seksueel misbruik van kinderen:
"De aanpak van seksueel kindermisbruik wordt binnen de bestaande financiële kaders geïntensiveerd. Daarom is het onverminderd voortzetten van de aanpak een prioriteit voor dit kabinet en wordt bezien of er extra stappen gezet kunnen worden. Daarbij is er aandacht voor de veranderende belevingswereld van kinderen en jongeren, die zich voor een groot deel online afspeelt." (p. 103)
Ondanks deze heldere ambitie dreigen er bezuinigingen op het Expertisecentrum Online Misbruik Offlimits, waar het Meldpunt Kinderporno onder valt. Dit is niet alleen tegenstrijdig, maar zet de veiligheid van kinderen in Nederland en daarbuiten op het spel.
Een schoon internet
Een team van professionele analisten bij Offlimits speelt een cruciale rol in het opschonen van het internet van schadelijk en illegaal materiaal. Zij beoordelen dagelijks duizenden meldingen van seksueel kindermisbruik, die worden ingediend door internetgebruikers of die via internationale meldpunten binnenkomen. Wanneer beeldmateriaal duidelijk een minderjarige toont in een context van seksueel misbruik, wordt direct een verwijderverzoek gestuurd naar het hostingbedrijf, dat verplicht is dit binnen 24 uur offline te halen. Het werk van Offlimits is van vitaal belang, want de markt voor online kindermisbruik is onuitputtelijk en verspreidt zich als onkruid naar de uithoeken van het internet. In 2023 beoordeelde Offlimits maar liefst 535.802 URL’s, waarvan meer dan de helft strafbaar materiaal bevatte. Dankzij hun inzet worden dagelijks strafbare en illegale foto’s en video’s waarop kindermisbruik is te zien verwijderd.
Bescherming tegen seksuele uitbuiting van kinderen is een kinderrecht
Bescherming tegen seksuele uitbuiting is een fundamenteel kinderrecht. Het VN-Kinderrechtenverdrag verplicht overheden om kinderen te beschermen tegen seksueel misbruik en uitbuiting, zowel online als offline (artikel 34). Daarnaast stelt het Optioneel Protocol bij het Verdrag inzake de Rechten van het Kind betreffende de verkoop van kinderen, uitbuiting van kinderen en seksueel kindermisbruik materiaal online dat staten maatregelen moeten nemen om seksuele uitbuiting effectief te bestrijden en slachtoffers te beschermen.
In Nederland is deze cruciale taak toevertrouwd aan onder andere het expertisecentrum Offlimits, omdat de overheid zelf niet over de benodigde capaciteit beschikt. Met de aangekondigde bezuinigingen op Offlimits komt deze aanpak ernstig in gevaar, terwijl de verplichting om kinderen online te beschermen onverminderd blijft bestaan. Defence for Children – ECPAT Nederland stelt daarom de vraag hoe het kabinet zonder voldoende middelen aan deze verplichting denkt te voldoen en hoe een effectieve bestrijding van online seksueel misbruik gewaarborgd kan blijven.
Bestrijding en preventie
Het toenemende aantal meldingen bij Offlimits onderstreept dat online seksueel kindermisbruik een snelgroeiend en ernstig probleem is. Naast bestrijding door het detecteren, signaleren en verwijderen is er meer nodig om dit probleem bij de wortel aan te pakken. Offlimits benadert de problematiek effectief door preventieve en bestrijdende strategieën te combineren. Een belangrijk onderdeel hiervan is het programma Stop it Now, dat hulp biedt aan mensen die zich zorgen maken over hun seksuele gevoelens of gedrag richting minderjarigen, zoals het bekijken van beeldmateriaal van seksueel misbruik of het risico op grensoverschrijdend gedrag. Het aantal meldingen bij Stop it Now is in 2023 met 126% gegroeid ten opzichte van het jaar daarvoor. Ook in 2024 zet deze groei door. Met deze aanpak wordt escalatie voorkomen Dat voorkomt niet alleen slachtoffers, maar ook aanzienlijke maatschappelijke kosten. Bezuinigingen op deze essentiële diensten zijn dan ook onverantwoord.
Intensiveer aanpak door financiering te behouden
De aangekondigde bezuinigingen staan haaks op de noodzaak om het probleem van seksueel misbruik van kinderen effectief aan te pakken. Het aantal meldingen blijft stijgen, terwijl de capaciteit niet toereikend is om aan deze groeiende vraag te voldoen. Zonder voldoende middelen wordt het steeds moeilijker om slachtoffers de hulp te bieden die ze verdienen en om strafbaar materiaal van het internet te verwijderen. Dit heeft directe gevolgen voor de bescherming van kinderen, een fundamenteel recht dat de overheid volgens internationale verplichtingen moet waarborgen.
Er is geen alternatief: deze taak vereist expertise en inzet die alleen met voldoende middelen gerealiseerd kan worden. De omvang van dit probleem vraagt om een daadkrachtige en goed gefinancierde aanpak, waarin woorden worden omgezet in concrete acties.
Als we de veiligheid van kinderen online écht willen waarborgen, moet de financiering van de bestrijding van online seksueel misbruik meegroeien met de omvang van het probleem. Derhalve steunt Defence for Children - ECPAT Nederland de amendementen van de Tweede Kamerleden Van der Werf c.s. en Kathmann om de bezuinigingen op het Expertise Centrum Online Misbruik (Offlimits) tegen te houden.
Meer informatie
NRC: 'Deze zes mensen zien het vuilste van wat op internet rondgaat' (3 december 2024)
Artikel 34 van het VN-Kinderrechtenverdrag
Amendementen van Tweede Kamerleden Van der Werf c.s. en Kathmann