Doe wat je belooft: Het nieuwe Kabinet en de strijd tegen seksueel kindermisbruik
In het nieuwe regeerprogramma, een document van 138 pagina's, is slechts één alinea van acht regels gewijd aan een groot probleem waarmee kinderen vandaag de dag worden geconfronteerd: seksueel misbruik. Zowel fysiek als online. Hoewel de intenties goed lijken, roept de uitvoering vragen op. Wat wordt er daadwerkelijk gedaan om kinderen te beschermen tegen seksueel misbruik in de online wereld?
De online gevaren voor kinderen
Het internet is een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven van bijna alle jongeren. Of ze nu thuis, op school of buiten zijn, via hun smartphone hebben ze voortdurend toegang tot de digitale wereld. Dit biedt veel voordelen, zoals educatieve mogelijkheden en sociale verbindingen. Aan de andere kant brengt het ook ernstige risico’s met zich mee. Online seksueel misbruik is daar een schokkend voorbeeld van.
Er zijn verschillende vormen van online seksueel misbruik. Sexting, waarbij jongeren seksueel getinte berichten, foto's of video's versturen, kan onschuldig beginnen, maar eindigt soms in sextortion: het afpersen met of voor deze beelden. Grooming is een andere dreiging, waarbij volwassenen online contact leggen met kinderen om ze uiteindelijk in het echte leven seksueel te misbruiken.
Het internet zorgde voor een explosie in de verspreiding van afbeeldingen van seksueel misbruik van kinderen. Een verwoestend probleem dat met technologie zowel is gegroeid als bestreden kan worden.
Nederland als cruciale speler in de strijd tegen online misbruik
Wereldwijd is één op de acht kinderen slachtoffer van online misbruik. Dit betekent dat er in iedere schoolklas gemiddeld drie kinderen zijn getroffen. Het is alarmerend dat van alle meldingen die Offlimits in 2023 ontving, maar liefst 67 procent van al het strafbare beeldmateriaal van seksueel misbruik van kinderen op servers in Nederland werd gehost. Dit benadrukt de cruciale rol die Nederland speelt in de bestrijding van deze misdrijven.
Het nieuwe Kabinet erkent in haar regeerprogramma de noodzaak om het fysieke seksueel misbruik van kinderen aan te pakken en spreekt de intentie uit om deze strijd te intensiveren. Defence for Children Nederland juicht dit toe, maar roept het Kabinet tegelijkertijd op om deze woorden om te zetten in concrete actie, vooral als het gaat om online seksueel misbruik. Nederland zette eerder al belangrijke stappen, zoals de oprichting van de Autoriteit Terroristisch en Kinderpornografisch Materiaal (ATKM). Toch is er nog aanzienlijke vooruitgang te boeken om de gewenste doelstellingen volledig te realiseren.
Europese wetgeving: een kans voor echte verandering
Een belangrijk onderdeel van de plannen van het nieuwe Kabinet is de inzet voor nieuwe, effectievere EU-regelgeving om online seksueel misbruik van kinderen te voorkomen en bestrijden. Toch blijkt uit een brief die de minister van Justitie en Veiligheid, dhr. Van Weel, stuurde aan de Tweede Kamer dat Nederland nog geen definitief standpunt heeft ingenomen over de voorgestelde Europese verordening omtrent kindermisbruikmateriaal (CSAM). De onderhandelingen in Europa zijn nog volop gaande. Bovendien zijn er binnen het Kabinet discussies over hoe ver Nederland wil gaan in deze nieuwe regelgeving.
De Europese Commissie presenteerde in mei 2022 een wetsvoorstel met als doel om online seksueel kindermisbruik op grote schaal tegen te gaan. Hoewel de privacy-implicaties van deze verordening breed zijn besproken in het politieke en maatschappelijke debat, lijkt de essentie van het probleem – de bescherming van kinderen – naar de achtergrond verdwenen.
Oproep aan het Kabinet: zet het belang van het kind centraal
Online seksueel misbruik en uitbuiting hebben levenslange gevolgen voor de slachtoffers. De verordening die nu voorligt biedt een uitgelezen kans om de online wereld veiliger te maken voor kinderen. Daarom doet Defence for Children Nederland een dringende oproep aan het Kabinet: zet het belang van het kind centraal in het wetgevingsproces.
Het nieuwe regeerprogramma klinkt hoopvol, maar alleen woorden zijn niet genoeg. Het is tijd om daad bij het woord te voegen. Maak gebruik van de technologie om het probleem effectief te bestrijden. Zorg ervoor dat de Europese verordening wordt ingevoerd zoals oorspronkelijk bedoeld: het beschermen van kinderen tegen alle vormen van online seksueel misbruik. Want een veilige digitale wereld voor kinderen is geen keuze, maar een verplichting.