Defence for Children-ECPAT heeft de VN-Speciaal Rapporteur inzake de verkoop en seksuele uitbuiting van kinderen voorzien van een bijdrage waarin staat welke kwetsbaarheden van kinderen in Nederland het risico op seksuele uitbuiting vergroten. We deden dit samen met de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen kinderen, Centrum Kinderhandel Mensenhandel (CKM) en Terre des Hommes. Daarnaast voorzagen we de Speciaal Rapporteur, de Gambiaanse Mama Fatima Singhateh​, van informatie over hoe kinderen in ons land in de praktijk tegen verkoop en seksuele uitbuiting worden beschermd. Dit met het oog op haar eerstvolgende thematische rapport aan de VN-Mensenrechtenraad. De Speciaal Rapporteur verzocht stakeholders van over de hele wereld om informatie met haar te delen voor dit op 22 oktober 2022 te publiceren rapport. 

Kwetsbaarheden die risico op seksuele uitbuiting vergroten

In onze gezamenlijke bijdrage staat onder meer dat bepaalde groepen kinderen extra kwetsbaar zijn voor seksuele uitbuiting. Zo blijkt uit onderzoeken dat kinderen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld of seksueel geweld een groter risico lopen om daarnaast slachtoffer te worden van seksuele uitbuiting. Hetzelfde geldt voor kinderen die kampen met psychische problematiek, onder wie kinderen met een eetstoornis. Instabiliteit op het gebied van huisvesting en financiën kan ook resulteren in een verhoogd risico op seksuele uitbuiting, waaronder transactionele seks, om op die manier te voorzien in de eigen basisbehoeften. Daarnaast zijn onbegeleide minderjarige vluchtelingen extra kwetsbaar, onder meer door het gebrek aan een sociaal vangnet. Tevens blijkt dat homoseksuele, biseksuele en transgenderjongens vaker met seksueel geweld te maken hebben. Dit kan erop duiden dat zij, in vergelijking met lesbische meisjes en heterojongeren, een verhoogde kwetsbaarheid hebben voor seksuele uitbuiting. Daders misbruiken deze kwetsbaarheid en spelen zo in op hun wantrouwen richting volwassenen, de omgeving of de autoriteiten.

Aanpak seksuele uitbuiting van kinderen schiet tekort 

We schonken in onze bijdrage ook aandacht aan de huidige Nederlandse aanpak ter voorkoming van seksuele uitbuiting. Het lijkt erop dat er tot op heden weinig beschermende maatregelen zijn genomen die toezien op de kwetsbaarheden van kinderen om slachtoffer te worden van seksuele uitbuiting. Uit de meest recente rapportage van de Nationaal Rapporteur uit 2020 blijkt dat de ondersteuning van slachtoffers enorm verschilt per gemeente. Ook wordt de aanpak zelden geëvalueerd. Jeugdzorg Nederland geeft aan geen specifiek zicht te hebben op crisisplaatsingen en de vormen van verblijf die minderjarige slachtoffers van mensenhandel ontvangen en in hoeverre dit in de afgelopen jaren is veranderd. Op deze manier blijft niet alleen onduidelijk wat er nog ontbreekt in de aanpak, maar ook wat juist goed werkt en dus versterkt moet worden.

Daarnaast valt op dat er nog onvoldoende ingezet wordt op preventie. Zowel goede preventie als evaluatie van de huidige aanpak zijn van belang voor het bestrijden van seksuele uitbuiting en kunnen een gunstig effect hebben op het aantal slachtoffers. Er is meer aandacht voor nodig, waarbij ook geluisterd moet worden naar slachtoffers en ervaringsdeskundigen.

Verbeter bestaande aanpak

Door onze gecombineerde observaties en zorgen over de situatie in Nederland met de VN-Speciaal Rapporteur te delen, is er specifieke aandacht voor deze bijzonder kwetsbare groep kinderen. Het toekomstige rapport is van belang om op internationaal niveau informatie uit te wisselen met en te leren van andere landen.

Defence for Children-ECPAT ziet onze gezamenlijke bijdrage daarnaast als aanzet om in Nederland verder te werken aan de verbetering van de bestaande aanpak van seksuele uitbuiting van kinderen in ons land, in het bijzonder wat betreft preventie en evaluatie. De wens is dat deze verbetering tot beter beleid in Nederland leidt en dat zo het aantal minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting vermindert. We zullen ons blijven inzetten in Nederland, Europa en wereldwijd voor betere preventie en bescherming.

Meer informatie:

• VN-Speciaal Rapporteur inzake de verkoop en seksuele uitbuiting van kinderen