Zorgelijke bevindingen in de Staat van het Onderwijs 2023
Op 10 mei verscheen de Staat van het Onderwijs van de Onderwijsinspectie. Het rapport laat zien dat gelijke kansen in het onderwijs niet vanzelfsprekend zijn en dat er geen zicht is op leerlingen met een ondersteuningsbehoefte in het regulier onderwijs. Daarnaast wijst het rapport op het nog altijd oplopende lerarentekort. Defence for Children is bezorgd over de bevindingen van de Onderwijsinspectie.
Geen zicht op leerlingen met ondersteuningsbehoefte
De Inspectie geeft – net als vorig jaar – aan dat niet duidelijk is of meer leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte in het regulier onderwijs naar school gaan. Wel is het aantal leerlingen in het speciaal onderwijs weer gegroeid. Bij slechts acht van de zesenzeventig samenwerkingsverbanden van reguliere scholen en scholen voor speciaal onderwijs, is een dalende trend in deelname aan het speciaal onderwijs te zien. De Onderwijsinspectie roept schoolbesturen op om een langetermijnstrategie op te stellen om deze neergaande trend te keren en inclusief onderwijs te realiseren.
Het is volgens de Inspectie niet inzichtelijk of de ondersteuningsmiddelen die samenwerkingsverbanden toekennen aan schoolbesturen daadwerkelijk naar leerlingen met een ondersteuningsbehoefte gaan of ook naar andere leerlingen. Bovendien zijn de effecten van de inzet van deze middelen niet bekend. De Inspectie stelt dat dit wel duidelijk moet worden om goed te kunnen sturen op inclusief onderwijs.
Betere registratie ontwikkelingsperspectieven
De onduidelijkheid over het aantal leerlingen in het regulier onderwijs dat extra ondersteuning krijgt en wat de kwaliteit van het onderwijs en de geboden ondersteuning is, maakt het volgens de Onderwijsinspectie moeilijk vast te stellen of het regulier onderwijs inclusiever wordt. De juiste registratie van ontwikkelingsperspectieven van leerlingen met een ondersteuningsbehoefte kan een goed middel zijn om het zicht op het aantal leerlingen met een ondersteuningsbehoefte in het regulier onderwijs, het effect van de ondersteuning en de doelmatige besteding van middelen te verbeteren. Ondanks dat het wettelijk verplicht is om deze ontwikkelingsperspectieven te registreren, gebeurt dit nog niet. Volgens Defence for Children moet dit wel gebeuren om ervoor te zorgen dat er voor alle leerlingen met een ondersteuningsbehoefte een passende plek is.
Lerarentekort
Het lerarentekort is volgens de Inspectie een bottleneck als het gaat om het verbeteren van de basisvaardigheden, het bevorderen van gelijke kansen en inclusief onderwijs. Zonder voldoende en goede onderwijsprofessionals is het niet mogelijk om dit te verbeteren. Het lerarentekort neemt juist toe op scholen met veel kwetsbare leerlingen die al een verhoogde kans hebben achterstanden op te lopen. Defence for Children overhandigde daarom in december 2022, samen met de AOb en Ouders & Onderwijs, het manifest ‘Een bevoegde leraar voor elke klas’ aan de minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs.
Inclusief onderwijs nog ver weg
De bevindingen in de Staat van het Onderwijs 2023 laten volgens Defence for Children goed zien dat het recht van ieder kind op inclusief onderwijs in Nederland nog niet gewaarborgd is. Wij vinden dit erg zorgelijk en roepen de regering op ervoor te zorgen dat alle kinderen in Nederland toegang hebben tot kwalitatief onderwijs in een inclusief onderwijssysteem.