Kwaliteit leerlingenvervoer onvoldoende
De kwaliteit van het leerlingenvervoer voor kinderen die naar speciaal onderwijs gaan, is onvoldoende. Het vervoer heeft zelfs een sterk negatief effect op de leerlingen en hun schoolgang. Dit staat in een op 28 maart 2022 gepubliceerd rapport van Ouders & Onderwijs, een organisatie voor ouders met kinderen in de schoolgaande leeftijd. Het rapport gaat over de ervaringen van ouders en is gebaseerd op signalen die bij verschillende organisaties, waaronder de Kinderombudsman, Balans digitaal en Ieder(in), zijn binnengekomen. Defence for Children vindt de bevindingen zorgelijk en onderschrijft de aanbevelingen die in het rapport worden gedaan om de kwaliteit van het leerlingenvervoer te verbeteren.
Huidige leerlingenvervoer schiet tekort
Voor veel kinderen die zijn aangewezen op speciaal onderwijs, is leerlingenvervoer essentieel voor hun recht op en toegang tot onderwijs. Ouders geven het huidige leerlingenvervoer een onvoldoende, een vijf. Uit het onderzoek volgt duidelijk op welke punten het leerlingenvervoer tekortschiet. Zo geven ouders aan dat de ritten te lang zijn, chauffeurs te vaak wisselen, de situatie in de bus vaak onveilig en stressvol is en dat klachten onvoldoende worden afgehandeld. Ook is er ontevredenheid over onder andere wisselende routes, het ontbreken van begeleiding en het abusievelijk niet ophalen van kinderen.
Impact nadelige effecten
De tekortkomingen in het leerlingenvervoer hebben grote negatieve gevolgen voor de schoolloopbaan en de sociale en emotionele ontwikkelingen van leerlingen. Door de lange reistijden raken ze, zowel op school als thuis, (over)vermoeid en overprikkeld. Ook wordt het maken van sociale contacten en het doen van naschoolse activiteiten bemoeilijkt. Het leerlingenvervoer zorgt daarbij voor veel stress en onrust. Het onderzoek spreekt zelfs van ernstige situaties, waarbij ouders aangeven dat tijdens het leerlingenvervoer vaak sprake is van pesten, fysiek geweld en agressie.
Positieve signalen
Hoewel uit het onderzoek volgt dat de kwaliteit van het leerlingenvervoer onvoldoende is, zijn er ook enkele positieve signalen. Zo zijn ouders positief over het bestaan van leerlingenvervoer an sich, omdat het voor veel kinderen die zijn aangewezen op het speciaal onderwijs een noodzakelijke voorziening is. Ook geven sommige ouders aan tevreden te zijn met een vaste chauffeur die zich inzet voor de kinderen en zorgt voor een prettige rit.
Meer waarborgen voor kwalitatief goed leerlingenvervoer
Leerlingenvervoer is vaak geen eigen keuze van kinderen en ouders. Wanneer kinderen zijn aangewezen op het speciaal onderwijs, is leerlingenvervoer vaak noodzakelijk gelet op de afstand naar de betreffende school. Naar aanleiding van de bevindingen doet Ouders & Onderwijs verschillende aanbevelingen voor verbetering van het leerlingenvervoer. Zo dient de reistijd te worden gemaximeerd, moet het leerlingenvervoer beter aansluiten bij de behoefte van het kind en moet worden gezorgd voor kwaliteitscriteria die van belang zijn voor leerlingen, zoals een vaste ophaaltijd en een vaste chauffeur.
Oproep Defence for Children: stel het belang en de behoeften van het kind centraal
Op grond van het VN-Kinderrechtenverdrag en het VN-Mensenrechtenverdrag Handicap moet het belang van het kind altijd voorop staan. Ieder kind heeft recht op inclusief onderwijs en dient de nodige ondersteuning te ontvangen om aan het onderwijs deel te kunnen nemen. Leerlingenvervoer zou ieder kind daadwerkelijk moeten ondersteunen in de toegang tot onderwijs, in plaats van dat het kinderen en hun schoolgang juist belemmert. Defence for Children acht het van groot belang dat de overheid en gemeenten de aanbevelingen uit het onderzoek ter harte nemen bij het ontwikkelen van landelijke wetgeving en het aanpassen van gemeentelijk beleid.