Dinsdag 27 augustus spraken Kamerlid Kati Piri (GL-PvdA) en Martin Vegter, Juridisch adviseur Kinderrechten Migratie van Defence for Children Nederland, in de uitzending van de Nieuws BV op NPO Radio 1 over de urgente kwestie die de gemoederen in Nederland al enige tijd bezighoudt. Het betreft de behandeling van gewortelde kinderen met een migratieachtergrond die al vijf jaar of langer in Nederland verblijven, maar worden geconfronteerd met gedwongen uitzetting naar een land waar ze vaak nog nooit zijn geweest.(1) In deze radio-uitzending werd dieper ingegaan op de reacties van Piri en Vegter op de antwoorden van minister Marjolein Faber (PVV), verantwoordelijk voor Asiel & Migratie, op Kamervragen over dit onderwerp.(2)

De aanleiding voor de Kamervragen die in juli zijn opgesteld door mevrouw Piri en Don Ceder (CU) was de situatie van de familie Babayants, die deze zomer herhaaldelijk in het nieuws kwam vanwege een dreigende uitzetting. Het gezin; vader, moeder en vier kinderen, woont al tien jaar in Nederland. De kinderen gaan hier naar school, hebben vriendjes gemaakt en maken onderdeel uit van een voetbal- en dansteam. Ze zijn geworteld in de Nederlandse samenleving. Mevrouw Piri uitte tijdens de uitzending haar teleurstelling over de antwoorden van minister Faber op de Kamervragen. De huidige stand van zaken leidt tot schrijnende gevallen waarbij kinderen, die het land van hun ouders veelal niet eens kennen, toch worden uitgezet naar een vreemd land. Mevrouw Piri en Martin Vegter benadrukten dat in dit soort gevallen een gedwongen terugkeer ernstige gevolgen kan hebben voor de ontwikkeling en het welzijn van kinderen.

Ontwikkelingsschade voor kinderen

Kinderen die gedwongen uitgezet worden kunnen ernstige ontwikkelingsschade ondervinden. Vrijdag 23 augustus sprak hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder hier ook al over in de Nieuws BV. (3) Hij benadrukte dat gedwongen uitzetting leidt tot chronische stress. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat dit negatieve effecten heeft op de hersenontwikkeling van kinderen. Daarnaast zorgt het verlies van een veilige omgeving voor aantasting van emotionele stabiliteit van een kind. Deze schade aan de ontwikkeling van kinderen is onherstelbaar en kan hun toekomstperspectieven aanzienlijk beperken. (4)

Het Duitse model

Mevrouw Piri sprak tijdens de radio-uitzending ook over haar idee om een initiatiefvoorstel in te dienen om in Nederland asielaanvragen volgens het Duitse model aan te pakken. In Duitsland bestaat er een Härtefallkommission. Dit is een commissie bestaande uit experts op het gebied van mensenrechten, die in uitzonderlijke humanitaire situaties waar strikte toepassing van het vreemdelingenrecht tot onmenselijke uitkomsten zou leiden, alsnog een verblijfsvergunning kunnen verstrekken. Hiermee ligt de discretionaire bevoegdheid niet bij de minister maar is er een onafhankelijke groep experts die zich buigt over kwesties waarin er sprake is van uitzonderlijke hardheid. In het geval van het Duitse model zou het in Nederland mogelijk zijn om een vergelijkbare constructie op te zetten die kan beslissen over uitzonderingsgevallen, zoals bij de familie Babayants maar ook in het geval van de 11-jarige Mikael en zijn moeder uit Armenië, die zijn hele leven al in Nederland woont. Deze commissie zou kunnen overwegen een uitzondering te maken in gevallen van extreme hardheid waarbij uitzetting leidt tot ontwikkelingsschade bij het kind.

Belang van het kind

De invoering van het Duitse model met een commissie die uitzonderingen kan maken in humanitaire gevallen, zou ervoor kunnen zorgen dat kinderen niet gedwongen worden uitgezet wanneer dit hun ontwikkeling ernstig zou schaden. Daarmee staat het welzijn en het belang van het kind centraal. Dit is in lijn met artikel 3 van het IVKR dat stelt dat het belang van het kind altijd een eerste overweging moet zijn bij alle besluiten die hen raken.

Defence for Children Nederland waardeert de inzet van mevrouw Piri. Wij dragen graag juridisch bij aan een structurele oplossing voor kinderen die vijf jaar of langer in Nederland verblijven. Deze kinderen zouden hier hun toekomst moeten kunnen voortzetten en het belang van het kind moet te allen tijde voorop staan. Luister het fragment hier terug via de Nieuws BV op NPO Radio 1: https://www.nporadio1.nl/fragmenten/de-nieuws-bv/9cdda5c1-376a-459c-ad4a-ba09ac4826ab/2024-08-27-ik-had-van-een-pvv-minister-niet-verwacht-dat-er-iets-van-medemenselijkheid-getoond-zou-worden

Meer info

Radio-fragment: https://www.nporadio1.nl/fragmenten/de-nieuws-bv/9cdda5c1-376a-459c-ad4a-ba09ac4826ab/2024-08-27-ik-had-van-een-pvv-minister-niet-verwacht-dat-er-iets-van-medemenselijkheid-getoond-zou-worden

Vragen: file://dfc.local/users/m.tank/Downloads/De%20detentie%20en%20uitzetting%20van%20de%20familie%20Babayants%20(1).pdf
Antwoord: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2024D30321&did=2024D30321

Eric Scherder in de Nieuws BV
https://www.nporadio1.nl/fragmenten/de-nieuws-bv/9cd592d5-55aa-43dd-805a-c1b7601eb94a/2024-08-23-uitzetten-van-kinderen-slecht-voor-de-ontwikkeling-ze-raken-beschadigd-voor-de-rest-van-hun-leven

Artikel Volkskrant
https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-het-is-hoog-tijd-dat-er-een-kinderrechtentoets-komt-in-de-vreemdelingenwet~b497492b/

Belang van het kind

De invoering van het Duitse model met een commissie die uitzonderingen kan maken in humanitaire gevallen, zou ervoor kunnen zorgen dat kinderen niet gedwongen worden uitgezet wanneer dit hun ontwikkeling ernstig zou schaden. Daarmee staat het welzijn en het belang van het kind centraal. Dit

Dinsdagmiddag 27 augustus spraken kamerlid Kati Piri (GL-PvdA) en Martin Vegter, Juridisch adviseur Kinderrechten en Migratie van Defence for Children Nederland in 'de Nieuws BV' op NPO Radio 1 over de problematiek van gewortelde kinderen in Nederland: kinderen met een migratieachtergrond die vijf jaar of langer in Nederland leven, hier geworteld zijn en ‘terug’ worden gestuurd naar het land van hun ouders. Het land wat ze vaak niet kennen of nooit zijn geweest.

Zoals terug te luisteren in dit fragment, bespreekt Piri deze problematiek en kondigt een initiatiefvoorstel aan om tot een oplossing te komen. Dit voorstel is geïnspireerd op het Duitse model, dat de discretionaire bevoegdheid wil onderbrengen bij een onafhankelijke commissie van professionals, experts en mensenrechtenorganisaties. Deze commissie zou bij individuele schrijnende situaties kunnen zorgen voor een rechtvaardige afweging, waarbij het belang van het kind zorgvuldig wordt meegewogen.

Dit Duitse model probeert de menselijke maat terug te brengen in de besluitvorming rondom migratie, door een balans te vinden tussen het strikt toepassen van wet- en regelgeving en het bieden van maatwerkoplossingen voor bijzondere situaties. Zodat een meer humane benadering, vooral voor kinderen en andere kwetsbare groepen die geworteld zijn in onze samenleving, kan worden gevonden.

Defence for Children Nederland waardeert de inzet van mevrouw Piri, hier op de foto. Wij dragen graag juridisch bij aan een structurele oplossing voor kinderen die vijf jaar of langer in Nederland verblijven. Deze kinderen zouden hier hun toekomst moeten kunnen voortzetten en het belang van het kind moet te allen tijde voorop staan. Luister het fragment van de Nieuws BV op NPO Radio 1 hier terug: