Europese grensbewakingsorganisatie Frontex aangeklaagd voor illegale pushbacks
Frontex, de grensbewakingsorganisatie van de Europese Unie, is door een Syrisch gezin aangeklaagd vanwege het schenden van fundamentele mensenrechten. Het gezin werd kort na hun aankomst in Griekenland illegaal uitgezet naar Turkije (een zogenaamde pushback) en kreeg geen kans op een asielprocedure. Het gezin wordt bijgestaan in een rechtszaak door een Nederlands advocatenkantoor Prakken D’Oliveira Human Rights Lawyers. Met de rechtszaak wordt ook de internationale campagne #notonourborderwatch gelanceerd, die Defence for Children ondersteunt.
Gescheiden teruggestuurd
Het Syrische gezin, met vier jonge kinderen tussen de 1 en 7 jaar, vroeg in oktober 2016 in Griekenland asiel aan. Elf dagen later werd het gezin door Frontex en Griekse autoriteiten op een vliegtuig naar Turkije uitgezet terwijl hun asielprocedure nog niet was gestart. Tijdens de vlucht, waar Frontex-medewerkers bij aanwezig waren, werden de vier jonge kinderen van hun ouders gescheiden en bovendien gesommeerd niet te praten. In Turkije had het gezin geen toegang tot basisvoorzieningen en lukte het hen niet het hoofd boven water te houden. Zij wonen inmiddels in Noord-Irak.
Schending internationaal recht
Het gezin werd met de uitzetting slachtoffer van een zogenaamde pushback, waarbij asielzoekers aan de grenzen van Europa zonder pardon uitgezet worden naar een niet EU-land. Het fundamentele recht om asiel aan te vragen werd hen hierdoor ontzegd. Ook schond Frontex het verbod op 'non-refoulement'; een basisbeginsel van het internationaal recht waarbij het verboden is mensen terug te sturen naar een land waar zij vervolging vrezen of het risico lopen op een onmenselijke behandeling. Door de kinderen tijdens de vlucht van hun ouders te scheiden, schond Frontex ook nog eens de rechten van het kind omdat het de kinderen daarmee in een traumatische situatie bracht.
Ondermijning EU-waarden
Een inhoudelijke reactie van Frontex bleef sinds de uitzetting, nu vijf jaar geleden, uit. Advocatenkantoor Prakken D’Olivera Human Rights Lawyers houdt nu, namens het Syrische gezin, Frontex verantwoordelijk voor het schenden van fundamentele mensenrechten: 'Het schenden van grondrechten van de Europese Unie door een Europese grensbewakingsorganisatie is een ernstige ondermijning van de waarden waarop de Unie is gebaseerd. We roepen Frontex, en de EU ter verantwoording om de rechtsorde te herstellen.' Het is de eerste keer dat Frontex door slachtoffers van pushbacks wordt aangeklaagd.
Fundamenteel mensenrechten
De berichten over illegale pushbacks door Frontex stapelen zich op. “Elke week worden mannen, vrouwen en kinderen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld illegaal van de Europese grenzen verdreven. Meer dan 2.000 mensen kwamen inmiddels om, anderen zijn aangevallen of mishandeld. Frontex speelt hierin een grote rol. De grensbewakingsorganisatie vernietigt met de illegale pusbacks de fundamentele beginselen waarop de Europese Unie is gebouwd. Met de aanklacht houden we als Europese burgers de EU verantwoordelijk en eisen een onmiddellijk einde van deze mensenrechtenschendingen en onderdrukking aan onze buitengrenzen.”
Start internationale campagne
Met de indiening van de zaak lanceren advocatenbureau Prakken D’Olivera Human Rights Lawyers, campagnebureau BKB, Sea-Watch Legal Aid Fund, Jungle Minds en VluchtelingenWerk Nederland de internationale campagne #notonourborderwatch om aandacht te vragen voor deze zaak. Op www.notonourborderwatch.com kunnen betrokken burgers een dringende oproep sturen aan Eurocommissaris Johansson, verantwoordelijk voor migratiebeleid, om per direct een eind te maken aan het schenden van fundamentele mensenrechten aan de buitengrenzen van de EU. De campagne wordt ondersteund door ngo’s door heel Europa, waaronder Defence for Children.