Partners van Defence for Children vertellen ons al maanden over de repressie, pushbacks en geweld tegen vluchtelingen en kinderen in de grensstreek tussen Polen en Wit-Rusland. Hoewel het Europees Hof voor de Rechten van de Mens deze zomer al oordeelde dat deze mensen met humanitaire hulp, opvang en bescherming geholpen moeten worden, gebeurt dit nog nauwelijks. Dit terwijl de Europese Unie, waaronder Nederland, verplicht is hen te beschermen. Wij roepen Nederland daarom op om vluchtelingenkinderen aan de grenzen van Europa te beschermen.

Al maanden lezen we gruwelijke verhalen van vluchtelingenkinderen in de bossen van Polen, in de grensstreek met Wit-Rusland. Deze kinderen bevinden zich in erbarmelijke omstandigheden en zijn verstoken van medische hulp. Ten minste 11 mensen zijn overleden, waarvan twee kinderen. Duizenden vluchtelingen aan de oostgrens van Europa zijn gestrand tussen Wit-Russische militairen aan een kant en een prikkeldraadhek en 15.000 Poolse militairen aan de andere kant. Zonder onderdak, verwarming, eten, medische zorg of informatie. Ze komen uit onstabiele landen zoals Syrië, Irak en Yemen. Door gevaar en nood gedreven, vluchtten zij naar Europa.

Onze partners vertellen over repressie, pushbacks en geweld

Sinds de zomer ontvangen we berichten van onze partners bij de Europese Kinderrechten Helpdesk in Polen. Ze vertellen over repressie tegen vluchtelingen, waaronder kinderen. Deze organisaties kunnen moeilijk contact leggen met kinderen die ze juridisch bijstaan. Ze vertellen over kinderen die geen toegang tot opvanglocaties hebben, zogenaamd vanwege de coronamaatregelen. Ook vertellen de organisaties over een toename van pushbacks en geweld aan de oostgrens. 

Katarzyna Słubik, directeur van onze partnerorganisatie The Association for Legal Intervention uit Polen zegt er dit over: “Op dit moment sterven er kinderen op de Pools-Wit-Russische grens. Twee dagen geleden is er nog een eenjarig meisje dood gevonden. De Poolse overheid, die in het verleden koploper was op het gebied van kinderrechten, dient onmiddellijk actie te ondernemen om hun levens te redden, om ze bescherming, voedsel, onderdak en medische hulp te bieden. De autoriteiten moeten inzien dat vluchtelingenkinderen in de eerste plaats kinderen zijn. Er moeten op korte termijn beschermingsmaatregelen komen, dat zouden we voor alle kinderen doen die dat nodig hebben, dus ook voor deze kwetsbare kinderen.” 

Rechterlijke uitspraken leiden niet tot verbetering

In augustus oordeelde het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) dat Letland en Polen vluchtelingen aan de grens met water, eten, kleding en tijdelijk onderdak moeten helpen. Een maand daarvoor, in juli, veroordeelde het EHRM Polen al voor grove mensenrechtenschendingen vanwege het ‘terugduwen’ van vluchtelingen over de grens. Polen kijkt daarbij niet of vluchtelingen een risico op vervolging, foltering of onmenselijke behandeling lopen. Helaas leidden deze rechterlijke uitspraken niet tot echte verbetering van de situatie aan de grens. Recent hoorden we van onze partner dat vluchtelingen in medische nood nu na hun medische behandeling direct worden teruggestuurd. Eerder kregen zij de kans om na een ziekenhuisbezoek asiel aan te vragen.

Humanitaire hulp vooralsnog niet mogelijk

Toegang tot het grensgebied tussen Polen en Wit-Rusland is verboden. Dat betekent dat het geven van humanitaire hulp niet mogelijk is, net zoals het onderhouden van contacten met kinderen. Onder grote druk is vandaag door Wit-Rusland actie ondernomen: mensen die al weken en soms maanden aan de grens wachten, worden naar loodsen voor noodopvang verplaatst. Anderen mogen terug naar eigen land reizen. Een welkome verbetering, maar geen echte veiligheid.

Schandvlek voor Europa en Nederland

We zien soortgelijke situaties aan de grens met Spaanse enclaves, bij rivieren tussen Griekenland en Turkije, aan de Franse en Belgische kust of in gammele bootjes op de Middellandse zee. Vluchtelingenkinderen, in gezinnen of alleen, worden van Europa’s binnen- en buitengrenzen met geweld teruggeduwd. Ze worden niet als kinderen gezien, maar als een dreiging waartegen politie en militaire repressie ingezet wordt. Als ze al aan het geweld door autoriteiten ontkomen, moeten ze overleven zonder de meest basale zorg en zonder water, eten of een bed. Dit terwijl lidstaten op grond van het VN-Kinderrechtenverdrag en het EU-recht verplicht zijn om bescherming te bieden aan deze kinderen.

Nederland is samen met alle andere EU-Lidstaten verplicht om de kinderrechten van alle kinderen, ongeacht hun status, nationaliteit of afkomst te waarborgen. Staten moeten voor vluchtelingenkinderen in het bijzonder maatregelen nemen om te waarborgen dat ze “passende bescherming en humanitaire bijstand” krijgen. Hierbij moet rekening worden gehouden met de extra kwetsbaarheid van kinderen op de vlucht.

Stop met pushbacks!

Veronika Pisorn, coördinator Europese Kinderrechten helpdesk: “We roepen de EU en lidstaten op om onmiddellijk te stoppen met deze pushbacks en deze te voorkomen: van de Evros rivier in Griekenland tot aan het Kanaal. Staten moeten kinderen zo snel mogelijk in beeld brengen, hen onderdak en zorg bieden en hen voorzien van kindvriendelijke informatie en juridische ondersteuning. We roepen Nederland op om thuis en in Europa te zorgen voor vluchtelingenkinderenen en het belang van het kind centraal te stellen.”

Defence for Children sluit zich daarnaast aan bij advocaten die de actie ‘Groenlicht’ op de Dag van de Mensenrechten op 10 december lanceren. Poolse bewoners in grensgebieden geven vanaf die dag met een groen licht aan hun huis aan dat vluchtelingen daar terecht kunnen voor hulp. Mensen op de vlucht laat je niet in het donker, maar bied je een groen licht!

Meer informatie:

• Actie Groen Licht

Credits foto: ANP Foto