De rol van het Openbaar Ministerie in het debat over mensenhandel
In het kader van EU Anti-Trafficking Day publiceren Defence for Children en Free Press Unlimited een drieluik met drie perspectieven op de strijd tegen mensenhandel: vanuit de onderzoeksjournalistiek, justitie en opvang. In het eerste interview belichtte Lost in Europe het perspectief van de onderzoeksjournalistiek. Voor dit tweede interview spreken we met Warner ten Kate, landelijk officier van justitie mensenhandel en mensensmokkel.
Met Warner ten Kate bespreken we het verschil tussen mensenhandel en -smokkel, het drama rondom de koelwagen in Essex waarin de lichamen van 39 Vietnamese migranten werden gevonden, en de strafrechtelijke opsporing en vervolging van deze, zoals hij zegt, verwerpelijke, onderbelichte delicten.
In Londen is op dit moment de rechtszaak gaande tegen vier verdachten in het ‘Essex- truckdrama’. Ze worden beschuldigd van mensensmokkel, maar niet van mensenhandel, terwijl het zo’n uitgemaakte zaak leek. Wat verstaat het recht onder mensenhandel en wat is het verschil met mensensmokkel?
“Je denkt bij mensenhandel misschien aan het verhandelen van mensen, maar het centrale woord is uitbuiting. Het uitbuitingsaspect zit volgens de Hoge Raad met name in de aard en duur van het werk, het economisch voordeel voor de uitbuiter en het nadeel voor het slachtoffer, afgezet tegen Nederlandse maatstaven. Uitbuiting is het over de rug van iemand anders proberen er zelf financieel beter van te worden, terwijl het slachtoffer geen vrije keuze heeft.
Mensenhandel is een misdrijf tegen de persoonlijke vrijheid en tegen de menselijke waardigheid. Mensensmokkel is een misdrijf tegen de Staat. Een mensensmokkelaar is een soort illegaal reisbureau, vaak op basis van no cure, no pay. Vietnamezen die bijvoorbeeld graag weg willen uit Vietnam om uiteindelijk in Engeland terecht te komen, zullen er alles aan doen om mee te werken aan de smokkel. Wat de Vietnamezen verder in Europa doen, daar bekommert die smokkelaar zich meestal niet om.
Als gesmokkelden in Europa aankomen, zonder verblijfsrecht, worden ze gemakkelijk het slachtoffer van mensenhandel. Misschien hebben familieleden, of een dorp, zelf geld bij elkaar gespaard en ingezet voor de smokkel van de meest kansrijke personen. Maar je ziet vaak dat criminele organisaties de reissom voorschieten. Het idee is dat gesmokkelden in het land van bestemming geld gaan verdienen en terugsturen naar Vietnam. En daarom belanden ze al gauw in de prostitutie, wasserijen, nagelstudio’s of hennepkwekerijen waarin ze worden uitgebuit. Als ze zich daartegen verzetten, dreigt de uitbuiter bijvoorbeeld met het inlichten van de politie en uitzetting naar Vietnam.
En om terug te komen op de Essex-zaak, daarin is zeker sprake geweest van mensensmokkel. Maar we weten niet in wat voor situatie de slachtoffers in Engeland terecht zouden zijn gekomen. Waarschijnlijk in situaties waarin ze zouden worden uitgebuit, maar ja, dat was nog niet het geval."
<tekst gaat door onder de video>
