Hervorming jeugdstelsel: het moet anders en beter
"Al met al is de belofte van de decentralisatie – passende hulp, dichtbij huis, gezinsbreed, efficiënter en met minder kosten – onvoldoende waargemaakt", aldus staatssecretaris Van Ooijen in de brief van 13 mei jl. aan de Tweede Kamer. En dus stelt de staatssecretaris dat flinke hervormingen in de jeugdzorg nodig zijn om te zorgen dat kinderen en gezinnen de juiste zorg op de juiste plek krijgen, want "het moet anders en het moet beter". De hervormingen zijn gebaseerd op vijf leidende principes en allerlei oplossingsrichtingen die mooi ogen, maar tegelijkertijd veelomvattend zijn en dus wat vaag. Ja, de (h)erkenning dat verandering noodzakelijk is, juichen wij toe: eindelijk van stappen achteruit, naar een stapje vooruit. Defence for Children had alleen gehoopt op een flinke grote stap voorwaarts. “Als we inmiddels iets hebben geleerd van hervormingen dan weten we dat dit tijd kost. Voor veel gezinnen die nu met jeugdzorg te maken krijgen, is tijd enorm kostbaar. Zij kunnen niet wachten en daarom blijven wij benadrukken een aantal maatregelen nú te nemen.”, aldus Eva Huls, advocaat bij Defence for Children.
Factsheet Universiteit Leiden
Op verzoek van de Tweede Kamer heeft de Universiteit Leiden gewerkt aan een factsheet over uithuisplaatsingen. Op multidisciplinaire wijze zijn knelpunten bij uithuisplaatsingen in kaart gebracht: vanuit zowel gedragswetenschappelijk – pedagogisch - als juridisch perspectief. Uit de bevindingen blijkt onder meer dat het gebrek aan rechtsbescherming het belangrijkste knelpunt is voor ouders en kinderen die te maken krijgen met een uithuisplaatsing. Verder leidt een uithuisplaatsing vaak niet tot de beoogde verbeteringen in de ontwikkeling van het kind, hoewel het ingrijpen wel noodzakelijk kan zijn.
Beschikbaarheid van passende zorg
Een belangrijk knelpunt in het huidige jeugdzorgstelsel is de beschikbaarheid van passende zorg. Wij steunen de plannen van de regering om complexe zorg centraler in te kopen, maar uit de brief kan niet voldoende worden opgemaakt wat dit exact zal inhouden en op welke termijn. Feit is dat als de overheid ingrijpt in het familie- en gezinsleven, de overheid ook de verantwoordelijkheid heeft om dit buitengewoon kwalitatief hoogwaardig in te richten. Dat gebeurt nu niet en dat is waar kinderrechters de noodklok over luiden. We pleiten voor meer concrete en spoedige stappen wat dit punt betreft.
Rechtsbescherming
Bij de huidige stand van zaken van het jeugdhulpstelsel, zoals uitvoerig beschreven in ons rapport Terug naar Huis, kan effectieve rechtsbescherming van kinderen en ouders niet langer uitblijven. Het is van fundamenteel belang om gespecialiseerde jeugd- en familierechtadvocaten bij jeugdbeschermingszaken in te schakelen, teneinde een adequate toetsing van de verzochte uithuisplaatsing te waarborgen en te verzekeren dat ook rekening wordt gehouden met de overige rechten uit het VN-Kinderrechtenverdrag, welk bewijs hiervoor wordt gebruikt in het kader van de onderbouwing en in hoeverre wordt gewerkt aan terugplaatsing. Defence for Children drukt Kamerleden op het hart om in te zetten op maatregelen die nu al verwezenlijkt kunnen worden en betekenisvol zijn voor kinderen en ouders voordat langdurige hervormingen te laat zullen zijn.