Gebrekkig jeugdbeschermingsstelsel: noodgrepen en urgente actie noodzakelijk
Deze week verscheen de lang verwachte eindevaluatie van de Wet herziening kinderbeschermingsmaatregelen en de conclusies liegen er niet om. Volgens het team van wetenschappers zijn de zorgen over het gebrekkige jeugdbeschermingsstelsel zo nijpend dat noodgrepen en urgente actie noodzakelijk zijn. Volgens de onderzoekers is het overduidelijk dat het huidige stelsel niet op orde is en onvoldoende kwaliteit kan garanderen. En dat, zo zeggen zij, roept vragen op over de legitimatie van overheidsbemoeienis in het gezinsleven. Een uithuisplaatsing of een beëindiging van het gezag van ouders is een diepingrijpende maatregel en alleen toelaatbaar wanneer de ontwikkeling van het kind wordt gediend. “Op 28 juni schreef de Volkskrant nog dat minister Weerwind kinderrechters en jeugdbeschermers verzoekt voorlopig geen kinderen meer uit huis te plaatsen zolang ouders en kinderen niet zijn gehoord. Maar de bal ligt niet bij de uitvoeringsinstanties, die ligt al geruime tijd bij het ministerie, zo bevestigt dit onderzoek wederom,” aldus Eva Huls, advocaat bij Defence for Children.
Eerst uitvoering op orde
De onderzoekers concluderen dat de invloed van het huidige haperende jeugdbeschermingsstelsel en de problemen bij de uitvoering van de kinderbeschermingsmaatregelen heel groot zijn. Zonder verbeteringen blijft kwalitatieve uitvoering van deze wet achterwege, ook al worden ten aanzien van de wet aanpassingen doorgevoerd. Dat het jeugdbeschermingsstelsel hapert en de uitvoering niet op orde is, is geen nieuwe informatie en in lijn met conclusies uit eerdere onderzoeken, zo signaleren de onderzoekers zelf. Hoogleraar Mariëlle Bruning beschrijft de situatie dan ook als één over twaalf. De oproep tot direct ingrijpen herkent Defence for Children. Niet alleen wij, ook de rechtspraak, hulpverleners, andere uitvoeringsinstanties, de advocatuur en Tweede Kamerleden hebben dit reeds meermalen gedaan. “Wanneer dringt het tot de regering door dat dit niet langer kan en dat de aangekondigde bezuinigingen in het regeerakkoord écht van tafel moeten?” vraagt Huls zich af.
Prinsjesdag
In het rapport worden, naast deze conclusie, tal van aanbevelingen gedaan, zoals over de rol van de rechter, de taken van de gecertificeerde instellingen en de Raad voor de Kinderbescherming én over rechtsbescherming voor kinderen en ouders. Wij hopen dat minister Franc Weerwind zo spoedig mogelijk zijn toezeggingen waarmaakt en effectieve rechtsbescherming van kinderen en ouders regelt bij kinderbeschermingsmaatregelen. Meerdere malen hebben wij betoogd dat het van fundamenteel belang is gespecialiseerde jeugd- en familierechtadvocaten bij jeugdbeschermingszaken in te schakelen, teneinde een adequate toetsing van de verzochte uithuisplaatsing te waarborgen en te verzekeren dat ook rekening gehouden wordt met de overige rechten uit het VN-Kinderrechtenverdrag. Verder kijkt Defence for Children uit naar Prinsjesdag, naar het door de minister aangekondigde pakket van maatregelen en we drukken de Tweede Kamer leden op het hart bij de begrotingsdebatten dit najaar in te zetten op het investeren in de uitvoering van het jeugdbeschermingsstelsel.