De Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting wordt gewijzigd. Dit wetsvoorstel lag ter internetconsultatie voor. Defence for Children heeft gereageerd en benadrukt het waarborgen van het beginsel van de waardigheid van het kind en het recht op identiteit en afstammingsinformatie, zoals vastgelegd in het VN-Kinderrechtenverdrag. Defence for Children is verheugd dat de Wdkb wordt herzien maar heeft wel enkele zorgpunten.

Recht op identiteit

Alle kinderen hebben het recht om te weten wie hun ouders zijn, ook kinderen die voortkomen uit nieuwe voortplantingstechnieken. Defence for Children zet zich in voor een goede regulatie van nieuwe voortplantingstechnieken waarin het beginsel van de waardigheid van het kind is gewaarborgd, zoals vastgelegd in het VN-Kinderrechtenverdrag. Nieuwe voortplantingstechnieken raken aan het recht op identiteit en afstammingsinformatie, het recht op gezondheid en bescherming tegen het verkoop van kinderen.

De Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting wordt gewijzigd in verband met de tweede wetsevaluatie, het actieplandonorkinderen en de omvorming van de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting. Het wetsvoorstel voorziet o.a. in een regeling om het maximumaantal verwekkingen per donor centraal te kunnen monitoren en een regeling om donorkinderen in contact te kunnen brengen met halfbroers of -zusters. Defence for Children is tevreden dat de wet wordt herzien, nu in de tweede wetsevaluatie een aantal fundamentele aanbevelingen tot aanpassing en verbetering zijn gedaan. Defence for Children heeft enkele vragen omtrent de bewaartermijn van het dossier van de donor, het rapporteren van genetische aandoeningen, situaties die onder de wet vallen, en een verbod op commerciële bemiddeling.

Bewaartermijn dossier donor

Wanneer de wensmoeder in een kliniek een behandeling met donorzaad ondergaat, wordt een medisch dossier bijgehouden dat 20 jaar bewaard moet worden. Wanneer in de tussentijd de kliniek zou worden opgeheven, moet het dossier zorgvuldig worden overgedragen aan een volgende kliniek. In de praktijk blijkt dat klinieken een verschillende aanpak hebben wat betreft het bewaren van het dossier van de donor en er lijkt geen vaste regeling voor te zijn. Het dossier van de donor wordt vaak niet als medisch dossier aangemerkt. Defence for Children vindt dat het dossier van de donor ook een medisch dossier moet zijn dat zorgvuldig bewaard en overgedragen moet worden.

De Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting (hierna: College) moet de gegevens van de donor gedurende ten minste 80 jaar bewaren, maar dit geldt niet meer voor medische gegevens. Volgens Defence for Children is er een groot risico dat van sommige donoren de medische gegevens straks nergens meer te achterhalen zijn. Volgens Defence for Children moet het dossier van de donor ten minste 80 jaar bewaard worden bij de klinieken.

Genetische aandoeningen

De verplichting voor het College om ook medische gegevens die van belang kunnen zijn voor de gezonde ontwikkeling van het kind te bewaren, komt met de nieuwe wet te vervallen. Wanneer klinieken een aandoening bij de donor pas constateren nadat geslachtscellen van de donor al zijn gebruikt bij kunstmatige donorbevruchtingen, zullen klinieken de geslachtscellen van de donor niet meer gebruiken en de behandelde vrouwen informeren. Ook moeten eventuele andere klinieken hierover worden geïnformeerd. Het College geeft de namen van de andere klinieken door. Vervolgens moeten die klinieken zelf de betrokken vrouwen informeren, zodat die op hun beurt hun eventueel getroffen donorkinderen kunnen informeren.

Met betrekking tot donorinseminaties na 2004, zal de informatie over de genetische aandoening nadat de kliniek bekend is geraakt met de genetische aandoening van de donor, dan gegarandeerd worden doorgegeven aan de betrokkenen? Het wetsvoorstel lijkt daarin niet te voorzien. Met betrekking tot donorinseminaties vóór 2004, wat gebeurt er wanneer een genetische aandoening pas laat bij de donor zelf of een donorkind wordt geconstateerd, en de geslachtscellen van deze donor op dat moment niet meer worden gebruikt in een kliniek of deze kliniek inmiddels is opgeheven? Is er dan nog een dossier van deze donor en valt dan nog te achterhalen welke vrouwen zijn geïnsemineerd met deze geslachtscellen? Is het dan voor het College te achterhalen om welke donor het gaat zodat andere klinieken kunnen worden benaderd over de donor? Wat als deze klinieken ook geen dossier meer hebben van deze donor en niet meer kunnen achterhalen welke vrouwen met deze donor zijn geïnsemineerd?

Er wordt door Nederlandse wensmoeders ook gebruik gemaakt van geslachtscellen uit het buitenland, waaronder Europese landen. Op welke manier wordt er in Europa gecommuniceerd wanneer genetische aandoeningen bij een Europees gebruikte donor zijn ontdekt? Hoe komt dit bij de Nederlandse klinieken terecht en vervolgens bij de vrouwen die van deze donor gebruik hebben gemaakt en de kinderen die daaruit voortgekomen zijn?

Verbod op commerciële bemiddeling

Commerciële bemiddeling bij draagmoederschap is in Nederland verboden. Een Nederlands bedrijf zoals FertiTravel bemiddelt echter wel bij ‘fertiliteitsreizen’ naar het buitenland. Volgens Defence for Children moet dit soort commerciële bemiddeling ook worden verboden.

Meer informatie

• BIJDRAGE DEFENCE FOR CHILDREN OP WIJZIGING VAN DE WET DONORGEGEVENS KUNSTMATIGE BEVRUCHTING
• INTERNETCONSULTATIE WIJZIGING VAN DE WET DONORGEVENS KUNSTMATIGE BEVRUCHTING IN VERBAND MET TWEEDE EVALUATIE, ACTIEPLAN DONORKINDEREN EN OMVORMING SDKB