Kinderrechten moeten leidend zijn in het jeugdzorgstelsel
Uit twee rapporten van de Inspectie Jeugd- en gezondheidszorg blijkt dat kwetsbare kinderen niet op tijd de juiste hulp krijgen. Een droevig bericht, zo vlak voor het 30-jarig bestaan van het VN-Kinderrechtenverdrag. Minister de Jonge (VWS) constateert dat de jeugdzorg onder hoge druk staat en zegt in een brief aan de Tweede Kamer verbeteringen toe die met name organisatorisch van aard zijn. Defence for Children pleit ervoor dat zowel de minister als gemeenten kinderrechten weer leidend laten zijn bij het maken van beleid.
Samenwerken
Volgens de minister lekt er teveel van het jeugdhulpbudget weg naar coördinerende taken. Hij komt met een wetsvoorstel dat gemeenten verplicht om samen te werken. Doel is de administratieve lasten terug te dringen en ruimte te maken voor de transformatie. Daarbij worden enkele taken (weer) bovenregionaal georganiseerd, zoals pleegzorg en de gesloten jeugdzorg. Defence for Children vindt het goed dat het kabinet eindverantwoordelijkheid neemt voor de gedecentraliseerde zorg. Maar het is niet genoeg. Er is meer nodig om het belang van het kind daadwerkelijk de eerste overweging te laten zijn bij alle maatregelen betreffende kinderen, zoals het VN-Kinderrechtenverdrag, waaraan Nederland zich heeft gecommitteerd, vereist. Daarvan zien we in het huidige stelsel te weinig terug.
Niet de zorg die nodig is
De jeugdzorg zit klem. Kinderen en jongeren wachten te lang op passende hulp. Veel van hen lopen schade op als gevolg van het traject in de jeugdzorg en hebben daar nog lange tijd last van. Zolang er te weinig aandacht is voor het naleven van kinderrechten is de transformatie niet in zicht. Het is de hoogste tijd dat er primair gestuurd en geïnvesteerd wordt in wat er nodig is voor kinderen. Dit betekent dat het niet gewoon is dat kinderen tientallen keren te maken krijgen met een andere hulpverlener. Dat het niet gewoon is dat kinderen continu van plek naar plek moeten verhuizen. Dat het niet gewoon is dat kinderen het verblijf in instellingen eerder als een straf dan als zorg ervaren. En dat het niet gewoon is dat kinderen niet (tijdig) de zorg krijgen waar zij recht op hebben.
Extra financiering
Volgens de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de vier jeugdbranches, waaronder Jeugdzorg Nederland en GGZ Nederland, is extra financiering nodig. Dat betekent dat er flink geïnvesteerd moet worden om ervoor te zorgen dat jeugdhulpverleners hun werk kunnen doen en zich kunnen blijven ontwikkelen. Maar ook dat tarieven worden bijgesteld, vacatures opgevuld en dat de structurele financiële tekorten die na de bezuinigingen zijn ontstaan worden gecompenseerd. Pas als de randvoorwaarden om passende zorg te bieden aan kinderen op orde zijn is er ruimte voor verdere transformatie. Op den duur kan de jeugdzorg dan goedkoper worden. Nu is meer investering nodig zodat kinderen op tijd de juiste hulp en begeleiding krijgen en het belang van het kind daadwerkelijk centraal staat.