Adviesraad biedt handvatten voor voorkomen en verminderen dakloosheid
Op 21 april overhandigt de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) een advies over de aanpak van dakloosheid aan staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het aantal daklozen is sinds 2009 verdubbeld naar ruim 40.000. Ook kinderen krijgen te maken met dakloosheid. De RVS biedt in haar advies aanknopingspunten om dakloosheid te voorkomen en te verminderen. Defence for Children is verheugd met het rapport omdat de beschreven problematiek al langer gesignaleerd wordt via onze Kinderrechtenhelpdesk. De Nederlandse overheid moet de zorgelijke trend van dakloosheid doorbreken, het is onacceptabel dat er in Nederland kinderen op straat belanden.
Herstel begint bij een huis
De Adviesraad pleit voor een structureel andere aanpak van dakloosheid vanuit de gedachte: herstel begint bij een huis. Het recht op huisvesting moet volgens de RVS meer betekenis krijgen en vastgelegd worden in de wet. Een plek om te wonen vormt namelijk de basis van elk passend hulpverleningstraject. De RVS noemt vier redenen waarom mensen dakloos worden: een ingrijpende gebeurtenis in hun leven, het verlaten van een instelling zonder adequate nazorg, huisuitzetting en remigratie. Voor elk van deze redenen geeft de RVS advies over het voorkomen en verminderen van dakloosheid via een actieagenda. Hierin wordt onder meer gepleit voor een bufferzone aan de onderkant van de woningmarkt omdat er nu een groot en structureel tekort is aan betaalbare woonruimte. Hiernaast worden het afschaffen van het zelfredzaamheidscriterium en het toestaan van eigen woonoplossingen genoemd als mogelijkheden om sociale uitsluiting tegen te gaan. Ook moet er volgens de RVS beter worden samengewerkt binnen gemeenten en met wijkteams.
Signalen Kinderrechtenhelpdesk
Defence for Children herkent de zorgpunten die in het advies van de RVS worden beschreven. Via de Kinderrechtenhelpdesk heeft Defence for Children contact met gezinnen met kinderen die dakloos zijn of dreigen te raken, hetgeen vaak te maken heeft met een huisuitzetting vanwege schulden, een echtscheiding of remigratie. Deze gezinnen hebben niet altijd een sociaal netwerk of kunnen hier niet terecht, vanwege de beperkte ruimte of de kostendelersnorm, die ook in het rapport van de RVS als knelpunt wordt benoemd. Het zelfredzaamheidscriterium is daarnaast ook een knelpunt waar gezinnen met kinderen tegenaan lopen. Dit is regelmatig de reden waarom zij niet worden toegelaten tot de maatschappelijke opvang.
Coronacrisis
Ook ten tijde van de coronacrisis ontvangt Defence for Children deze signalen en krijgen gezinnen met kinderen te horen dat zij niet tot de doelgroep van de maatschappelijke opvang behoren. De coronamaatregelen en de rechten in het VN-Kinderrechtenverdrag vereisen echter dat gezinnen met kinderen gezamenlijk worden opgevangen. Kinderen hebben het recht op een dak boven hun hoofd en op de grootst mogelijke mate van gezondheid. Als ouders hun kinderen dit niet kunnen bieden, dan moet de overheid ingrijpen en de ouders ondersteunen. In de huidige situatie is het des te meer van belang dat onderdak aan gezinnen met kinderen wordt geboden.
Tegelijkertijd vraagt de aanpak van dakloosheid om maatregelen om dakloosheid structureel te verminderen en te voorkomen. Defence for Children is verheugd met het advies van de RVS. Zoals de titel van het rapport heel treffend verwoord: herstel begint met een huis. Defence for Children pleit er voor dat de overheid van het recht op huisvesting een speerpunt maakt in het nieuw te ontwikkelen beleid.