De komende weken beslist de Tweede Kamer welke wetsvoorstellen, beleidsstukken en brieven controversieel worden verklaard — en dus blijven liggen tot een nieuw kabinet aantreedt. Dit doet de Tweede Kamer altijd wanneer een kabinet is gevallen. Zo wordt voorkomen dat een demissionair kabinet nog snel voor de verkiezingen omstreden zaken kan regelen.  

Controversieel verklaren is dus niet zomaar een technische of politieke stap. Voor duizenden kinderen in Nederland kan zo’n keuze grote gevolgen hebben. Dit vraagt om een andere benadering: denk niet in politieke motieven, maar in het belang van kinderen. Kinderrechten zijn geen politiek onderwerp, maar een rechtsstatelijke opdracht. 

Defence for Children Nederland roept Kamerleden op zichzelf bij ieder dossier de volgende vragen te stellen. 

1. Draagt dit voorstel bij aan het recht en de ontwikkeling van een kind? 

Volgens artikel 3 van het VN-Kinderrechtenverdrag (IVRK) moet het belang van het kind altijd een eerste overweging zijn in wetgeving en beleid. Kinderen hebben recht op een zo goed mogelijke ontwikkeling (artikel 6). Wetten en beleid moeten die ontwikkeling actief ondersteunen: fysiek, mentaal, emotioneel, sociaal en educatief. 

Vraag: draagt uitstel bij aan stagnatie of achteruitgang in de ontwikkeling van kinderen? Denk aan jeugdhulp, onderwijs, opvang of bestaanszekerheid. Valt er iets uit te stellen zonder dat dit de positie, veiligheid of ontwikkeling van kinderen schaadt? Of leidt uitstel tot langer wachten, onveilige situaties of extra risico’s? 

2. Gaat het om rechten en bescherming die kwetsbare kinderen nu nodig hebben? 

Kinderen hebben recht op bescherming, zorg en ondersteuning. Denk aan: 

• Het terugdringen van wachtlijsten in de jeugdzorg; 

• Het verbeteren van opvang, onderwijs en zorg voor kinderen in de asielprocedure; 

• Maatregelen tegen (online) seksuele uitbuiting en misbruik; 

• Het tegengaan van armoede en dakloosheid. 

Op al deze terreinen zien we nu al dat kinderen tussen wal en schip vallen en er schrijnende situaties ontstaan. Veel van deze onderwerpen raken direct aan hun veiligheid, ontwikkeling en gezondheid. Uitstel betekent vaak onomkeerbare schade. 

3. Is er al sprake van achterstanden of structurele problemen? 

In veel van deze dossiers zijn de problemen niet nieuw, maar al jarenlang structureel. Juist daarom is verdere vertraging extra schadelijk. Als behandeling opnieuw maanden wordt uitgesteld, stapelen de knelpunten zich verder op. Daarbij komt dat nieuwe verkiezingen pas over enkele maanden plaatsvinden, en de vorming van een nieuw kabinet doorgaans veel tijd kost. Er is dus voorlopig geen nieuw kabinet dat deze urgente vraagstukken kan oppakken. Voor kinderen betekent dat: nóg langer wachten op bescherming, hulp en oplossingen die nu hard nodig zijn. 

Zelfs in demissionaire tijden vraagt het VN-Kinderrechtenverdrag een actieve inzet van de overheid. Controversieel verklaren vraagt om zorgvuldige toetsing vanuit kinderrechtelijk perspectief.