Scroll down
Minderjarige slachtoffers en verdachten hebben recht op een individuele beoordeling in een zo vroeg mogelijk stadium binnen het strafproces, waarbij rekening wordt gehouden met hun leeftijd en hun persoonlijke omstandigheden. Dit is geregeld in het VN-Kinderrechtenverdrag en meerdere EU-richtlijnen. Belangrijk is dat minderjarigen de kans krijgen om tijdens en na het strafproces zo goed mogelijk verder te kunnen met hun leven en in de maatschappij. Om dat te bereiken is het nodig dat gebruik gemaakt wordt van interventies en herstelgerichte oplossingen die aansluiten bij wat een minderjarige nodig heeft. Op die manier wordt gegarandeerd dat rekening wordt gehouden met de specifieke (beschermings)behoeften en ontwikkeling van de minderjarige. Gebleken is dat binnen Europa veel onduidelijk is over de implementatie van de individuele beoordeling. De doelstelling van het EU-project FOCUS is dan ook dat de verplichtingen op grond van de EU-richtlijnen goed, innovatief en in onderlinge afstemming worden doorgevoerd in de praktijk.
Een uitdaging hierbij is dat de EU-richtlijnen niet concreet omschrijven op welke wijze en op welk moment de individuele beoordeling moet worden afgenomen. De in het FOCUS project te ontwerpen individuele beoordeling beoogt de belangen van minderjarige verdachten en slachtoffers centraal te stellen tijdens de strafprocedure. Op die manier krijgen minderjarigen de juiste begeleiding en bescherming. Om dit mogelijk te maken wordt een krachtig instrument ontwikkeld.
Defence for Children neemt deel aan dit EU-project om de Nederlandse wet, het beleid en de praktijk in overeenstemming te brengen met de EU-richtlijnen. In het Nederlandse (jeugd)strafrecht is het nog maar de vraag of bij alle minderjarigen een individuele beoordeling plaatsvindt, op welk moment dat gebeurt en of het in overeenstemming is met de EU-richtlijnen. Het project loopt van januari 2020 tot en met december 2021. Na afloop blijven we inzetten op een landelijke werkwijze, zodat alle kinderen de kansen krijgen die voortvloeien uit de EU-richtlijnen.
We inventariseren en bouwen voort op wat er al is qua onderzoek en werkwijzen in het kader van de individuele beoordeling van minderjarige verdachten en slachtoffers. We zetten in op het versterken van de capaciteit en kennisuitwisseling tussen stakeholders en (jeugd)strafrechtprofessionals in Nederland en de vijf andere deelnemende landen; België, Bulgarije, Griekenland, Roemenië en Servië. We scherpen de procedures aan en doen een pilot met een krachtige tool voor de individuele beoordeling in het (jeugd)strafproces. We streven ernaar dat een herstelgerichte werkwijze en aanpak onderdeel wordt van de individuele beoordeling. Tevens willen we dat er meer aandacht komt voor exclusiviteit, diversiteit en gender. We werken nauw samen met kinderen en professionals door middel van trainingen, focusgroepen en kinderadviesgroepen. We ontwikkelen kindvriendelijk informatie, campagnes, e-learning en train-de-trainer bijeenkomsten voor professionals.
FOCUS is een tweejarig project. Binnen deze tijd streven we ernaar dat:
De samenwerking binnen het FOCUS project met vijf andere EU-landen zorgt dat we kunnen werken aan innovatieve oplossingen en een meer kindgerichte strafprocedure. Gezamenlijk ontwikkelen en verbeteren we de kennis en het aanbod dat nodig is voor de multidisciplinaire aanpak en individuele beoordeling bij minderjarigen verdachten en slachtoffers, zoals bedoeld in EU-regelgeving en het VN-Kinderrechtenverdrag. Daarbij streven we naar harmonisatie tussen de EU-landen.
Binnen FOCUS staan de belangen van de minderjarige slachtoffers en verdachten centraal. We kijken samen met hen, met stakeholders en met professionals naar wat nodig is om het strafproces zo te laten verlopen dat ze daadwerkelijk gezien en gehoord worden. Het is van groot belang rekening te houden met hun leeftijd en omstandigheden. Om minderjarige slachtoffers en verdachten een eerlijk leeftijdsadequaat proces en kansen op een goede terugkeer in de maatschappij te kunnen bieden, is maatwerk nodig. Via een inventarisatie van wat er al is en het draaien van pilots, bieden we een heldere kijk op wat een individuele multidisciplinaire kindgerichte aanpak in Europa inhoudt.
Het project wordt geleid door Terre des Hommes Hongarije. Deelnemende partners zijn: Defence for Children en Restorative Justice Nederland (RJN) in Nederland, Social Activities and Practises Institute (SAPI) in Bulgarije, Terre des Hommes Romania in Roemenië, Terre des Hommes Greece in Griekenland, Child Rights Centre in Servië en Child Circle en KU Leuven in België.
Dit project wordt gefinancierd door het Rights, Equality, Citizenship Programma van de Europese Unie.
Jongeren die slachtoffer worden van een delict dat angst of schaamte oproept, zoals bedreiging, mishandeling of ongewenste sexting, doen vaak niks en wachten tot het overgaat. Dit blijkt uit onderzoek van het FOCUS-jongerenteam van Defence for Children. Het rapport legt pijnlijk bloot dat de hulp die momenteel geboden wordt aan minderjarige slachtoffers in Nederland onvoldoende is:
Het gaat dus niet vanzelf over… Jongeren die slachtoffer worden hebben nodig dat er goed naar hen wordt geluisterd, dat ze geholpen worden bij het verwerken van de situatie en dat hen verteld wordt wat ze het beste kunnen doen.