PO-raad: meertalig onderwijs voor migrantenkinderen
Op 20 maart hebben het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de PO-raad (vereniging van basisschoolbesturen) een handreiking voor professionals in het basisonderwijs gepresenteerd over meertalige en anderstalige kinderen. Scholen dienen een meerjarenplan te maken voor nieuwkomers en gebruik te maken van de moedertaal van de leerlingen om zo het leren van het Nederlands en de schoolvakken te bevorderen. Defence for Children vindt dit een goede ontwikkeling. Volgens het VN-Kinderrechtenverdrag hebben kinderen het recht om te leren over de culturele identiteit, taal en waarden van het land waar zij wonen, geboren zijn en van andere landen.
Taaldiversiteit
Taaldiversiteit is de norm in de handreiking: een snelle ontwikkeling van het Nederlands én de eigen taal zijn uitgangspunt voor het onderwijs. In Nederland was les in de moedertaal aan migrantenleerlingen echter lange tijd taboe omdat het de integratie niet zou bevorderen. Deze handreiking is daarom een kentering in het denken in Nederland over de integratie van migranten. "Huidig wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het juist goed is om de moedertaal te betrekken in het onderwijs", geeft Maaike Hajer aan. Zij is één van de auteurs van de handreiking en lector taaldidactiek aan de Hogeschool van Utrecht, gespecialiseerd in taalonderwijs aan nieuwkomers. Meertalig onderwijs blijkt belangrijk te zijn voor het welbevinden en de identiteit(-sontwikkeling) van migrantenleerlingen.
Woordenschat
De Palestijns-Syrische Ashraf Hanouti (19 jaar) kwam op zijn zestiende als nieuwkomer naar Nederland: "De kinderen moeten hun Arabisch ook verbeteren qua woordenschat en tegelijkertijd Nederlands." Ashraf ondervond zelf dat de vakken op school in het Nederlands soms lastig te begrijpen zijn. "Het is fijn als je met een klasgenoot in de moedertaal kunt overleggen. Maar ook dat is lastig: als kind weet je niet meer wat voor taal je moet gebruiken. Thuis worden sommige woorden in het Nederlands gebruikt omdat ze het woord in het Arabisch niet kennen. In het azc bijvoorbeeld zitten kinderen die Arabisch spreken met elkaar in een klas. Ze krijgen Nederlandse lessen. Maar de kinderen vragen aan hun klasgenoten hulp in het Arabisch."
In de praktijk
Hoe werkt meertalig onderwijs in de praktijk? Dr. Ellen-Rose Kambel, directeur van de Rutu Foundation: "Er zijn veel concrete en leuke mogelijkheden, die niet veel geld hoeven te kosten, om meertalig onderwijs in de klas te realiseren. Het vereist vooral een andere manier van kijken naar meertaligheid. De Rutu Foundation is bezig met het verzamelen van tweetalig lesmateriaal en stelt die materialen gratis beschikbaar op onze website." De Rutu Foundation bevordert onderwijs in de moedertaal en heeft speciaal voor scholen in Nederland een pilot project ontwikkeld over 'translanguaging': het inzetten van de moedertalen van alle leerlingen als brug om te leren.
Meer informatie