Op 28 februari 2024 heeft de VN-rapporteur voor huisvesting, Balakrishnan Rajagopal, zijn rapport gepresenteerd met bevindingen en aanbevelingen naar aanleiding van zijn bezoek aan Nederland. Hij bezocht ons land in december 2023 en sprak onder andere met Defence for Children Nederland. Eerder deden wij al een schriftelijke inbreng waarin wij onze zorgen rondom de rechten van kinderen ten aanzien van huisvesting overbrachten, in het bijzonder dakloosheid en kinderen in de asielopvang. Rajagopal presenteerde zijn rapport in Genève bij de Mensenrechtenraad, de instantie die zich richt op de naleving van mensenrechten.

De rapporteur uitte onder anderen zijn zorgen over de dakloosheid van minderjarigen. Deze zorgwekkende situatie wordt niet direct weerspiegeld in officiële cijfers, maar volgens diverse deskundigen in Nederland lijkt het aantal dakloze minderjarigen toe te nemen. Dit signaal wordt onderschreven door onze Kinderrechtenhelpdesk, waar wij een toenemend aantal verhalen horen over gezinnen die dakloos zijn of dreigen te worden.

De rapporteur benoemt de trend van de afbraak van sociale huurwoningen ook als zorgelijk. Hij verwees hierbij naar Rotterdam-Zuid en Den Haag en erkent dat in het bijzonder kwetsbare mensen worden geraakt, waaronder kinderen, alleenstaande vrouwen en mensen met een beperking.

Niet alleen Nederlandse gezinnen hebben recht op adequate huisvesting. De VN-rapporteur heeft verscheidende asielopvang locaties bezocht en met migratie organisaties gesproken, waaronder Defence for Children. Hij concludeerde dat asielopvanglocaties ondermaats zijn en dat de vele verhuizingen en de beperkte toegang tot faciliteiten als onderwijs en zorg moeten worden aangepakt.

Aanbevelingen

Een belangrijke aanbeveling die de rapporteur doet, is om het recht op adequate huisvesting op te nemen in de Nederlandse wet en om het Verdrag voor de Bescherming van de Rechten van Alle Migrantenwerkers en hun familieleden te ratificeren. Paul Bekkers, de permanente vertegenwoordiger van Nederland bij de VN, noemt het opnemen van adequate huisvesting in de Nederlandse wet ingrijpend gezien hier de Grondwet voor dient te worden gewijzigd. Defence for Children acht het recht op huisvesting van belang in het garanderen van een gezonde en veilige leefomgeving voor elk kind. Daarnaast zou ratificatie van het Verdrag voor de Bescherming van Rechten van alle Migratiewerkers en hun familieleden een verbetering zijn voor de bescherming van de rechten van ongedocumenteerden, onder wie kinderen. Het internationaal recht schrijft voor dat een bestaansminimum moet worden gegarandeerd voor alle migranten, ook degenen die ongedocumenteerd zijn.

Aanbevelingen rapporteur

De rapporteur doet vervolgens diverse aanbevelingen die specifiek zien op kinderen en kinderrechten:

1. Voorkom scheiding ouder en kind door (dreigende) dakloosheid

De rapporteur nam het punt over van Defence for Children Nederland ten aanzien van de scheiding van ouder en kind door (dreigende) dakloosheid. De rapporteur beveelt de Nederlandse overheid aan te verzekeren dat het ouderlijk gezag nooit wordt weggenomen ten gevolge van dreigende dakloosheid, specifiek ook in het geval van ongedocumenteerde migranten. De rapporteur voegt daar aan toe: maak in plaats daarvan prioriteit dat alle families met kinderen adequaat worden gehuisvest.

2. Stop de vele verhuizingen van kinderen en families in de asielopvang

De rapporteur beveelt aan om direct de praktijk van vele verhuizingen van kinderen en hun gezinnen van asielopvang naar asielopvang, en om hen met prioriteit te plaatsen in de bestaande langetermijnopvang met de beste faciliteiten en toegang tot onderwijs en gezondheidszorg.

3. Voorkom scheiding van directe familieleden in asielopvang

De rapporteur geeft aan dat de overheid er voor dient te zorgen dat directe familieleden niet apart gehuisvest zouden moeten worden in verschillende asielopvanglocaties in het land.

Defence for Children Nederland

Defence for Children Nederland verwelkomt deze aanbevelingen, die niet alleen in lijn zijn met de door ons gedeelde zorgen en suggesties, maar zaken zijn waar kinderen recht op hebben inzake het VN-Kinderrechtenverdrag.

Reactie Nederland

De aanbevelingen zijn verwelkomd door Nederland. Defence for Children Nederland zal de situatie en rechten van kinderen ten aanzien van huisvesting blijven monitoren. De aanbevelingen bevatten concrete handvatten voor de Nederlandse overheid en herinneren aan de rechten en belang van het kind.

Lees meer

Lees hier het rapport van de VN-rapporteur Balakrishnan Rajagopal

Lees hier de schriftelijke inbreng die Defence for Children Nederland deelde met de rapporteur