Het nieuwe regeerprogramma van het Kabinet Schoof I bevat maatregelen voor het versterken van jeugdzorg en het aanpakken van armoede onder kinderen, maar biedt geen structurele visie die op de lange termijn oplossingen en verbetering brengt voor het waarborgen van kinderrechten. Defence for Children Nederland ziet dat het kabinet in het huidige regeerprogramma de nadruk legt op stabilisatie van de armoedecijfers in plaats van het verminderen ervan. Het kabinet is wat dit betreft weinig ambitieus,

Defence for Children Nederland zet zich in voor het recht van ieder kind om op te groeien in een veilige en passende gezinsomgeving. Kinderen moeten veilig en gezond kunnen opgroeien. Ouders dragen de primaire verantwoordelijkheid daarvoor. Soms kunnen ouders dat niet. Kinderen en ouders kunnen dan jeugd- en opvoedhulp krijgen. In uiterste gevallen kan een jeugdbeschermingsmaatregel nodig zijn.

Belang van bestaanszekerheid

In dit kader is ook bestaanszekerheid van cruciaal belang. Wanneer een gezin niet beschikt over een toereikend inkomen, voldoende en gezonde voeding, adequate huisvesting en toegang tot gezondheidszorg, staat het bieden van een stabiele en veilige omgeving die nodig is voor de ontwikkeling van een kind enorm onder druk. De gevolgen hiervan zijn groot, niet alleen op korte termijn maar ook op lange termijn, zo blijkt uit diverse onderzoeken. Kinderen die in armoede opgroeien, hebben onder meer te maken met stress, minder toegang tot goede zorg en onderwijs, een lagere levensverwachting en lopen een verhoogd risico op  voortduring van hun situatie tijdens de (jong)volwassenheid waardoor armoede in feite van generatie op generatie wordt doorgegeven.

Concrete en onmiddellijk effectieve maatregelen die armoede onder kinderen aanpakken, zijn essentieel voor de algehele verbetering van de situatie van kwetsbare gezinnen en voorkomt verdergaande, meer ingrijpende maatregelen. Niet alleen voor de huidige generaties, maar ook voor de toekomstige generaties.

Aanpak van armoede

Het kabinet erkent de problematiek van armoede onder kinderen, maar stelt slechts als doel om het aantal kinderen dat in armoede leeft op korte termijn te laten stagneren in plaats van te verminderen. Dit is een weinig ambitieus doel dat geen directe verlichting biedt voor de vele gezinnen die nu al met armoede en bestaansonzekerheid te maken hebben. De maatregelen die gericht zijn op vroegsignalering van schulden en aanpassingen in de schuldhulpverlening zijn weliswaar welkom, maar ze bieden geen structurele, integrale en effectieve oplossing voor de onderliggende oorzaken van armoede. Defence for Children Nederland vindt dat zo’n omvangrijk maatschappelijk probleem met een enorme impact op kinderen meer aandacht en ambitie verdient van het kabinet. Vooral ook omdat de noodzaak van een integrale en vooral effectieve aanpak van armoede onder kinderen inmiddels al jaren wordt onderschreven door een groot aantal maatschappelijke organisaties, experts en ervaringsdeskundigen.

Daarnaast blijft het beleid om dakloosheid te voorkomen en aan te pakken, met name voor gezinnen met kinderen, vaag. Het recht van kinderen op een veilige en stabiele woonomgeving wordt nauwelijks aangestipt, terwijl adequate huisvesting een fundamentele voorwaarde is voor een gezonde ontwikkeling. Defence for Children Nederland verwacht meer ambitie van het kabinet om ervoor te zorgen dat het recht van kinderen om toegang te hebben tot veilige huisvesting en basisvoorzieningen wordt gewaarborgd.

Veel (financiële) onzekerheid binnen jeugdzorg

Het ontbreekt in het Regeerprogramma aan een langetermijnvisie die inspeelt op de structurele problemen binnen de jeugdzorg. Kinderen in jeugdzorg worden geconfronteerd met lange wachttijden, tekorten aan gekwalificeerd personeel en gebrek aan passende hulp. Deze kinderen hebben meer nodig; ze verdienen een jeugdzorg die volledig gericht is op hun welzijn en rechten.

Uit de Miljoenennota blijkt dat de eerder aangekondigde extra bezuiniging van 511 miljoen euro definitief van tafel is. De geplande bezuiniging van 1,1 miljard op de jeugdzorg, via de Hervormingsagenda Jeugd 2023 - 2028, blijft wel overeind. Daar komt nog bij dat in 2026 de gemeenten substantieel minder geld uit het gemeentefonds zullen ontvangen. Dit kan grote onzekerheid met zich meebrengen voor de uitvoeringsorganisaties van de jeugdhulp in Nederland.

De voorgestelde maatregelen benadrukken vooral de verbetering van samenwerking tussen gemeenten en zorginstanties, maar laten in het midden hoe dit concreet gaat leiden tot betere zorg voor kinderen. Defence for Children Nederland maakt zich er zorgen over dat kwetsbare kinderen te lang moeten wachten op de hulp die ze dringend nodig hebben. Het is essentieel dat de focus verschuift naar effectieve hervormingen in de jeugdzorg waarbij het naleven en borgen van kinderrechten het uitgangspunt zijn en er voldoende passende zorg beschikbaar is. Hiervoor is een duidelijke, toekomstgerichte visie en aanpak nodig.

Oproep Defence for Children Nederland

Het regeerakkoord van het Kabinet Schoof I toont bewustzijn van de uitdagingen op het gebied van jeugdzorg en armoede onder kinderen, maar dat is voor het waarborgen van het recht van kinderen om op te groeien in een veilige en passende gezinsomgeving niet genoeg. Defence for Children Nederland roept het kabinet op om niet alleen de problemen te erkennen, maar ook met concrete, effectieve oplossingen te komen die kwetsbare kinderen nú helpen en in de toekomst een preventieve werking hebben.