Mensen- en kinderrechten van gezinnen onvoldoende beschermd bij huisuitzettingen
De Nationale ombudsman en de Kinderombudsman hebben een gezamenlijk onderzoek gepubliceerd over huisuitzettingen van gezinnen. De ombudsmannen concluderen dat wanneer gezinnen gedwongen uit huis worden gezet, de overheid niet altijd aan haar mensenrechtelijke en kinderrechtelijke verplichtingen voldoet. Zo houdt de overheid zich niet aan de verplichting dat huisuitzetting niet tot dakloosheid mag leiden. Het onderzoek richt zich op de verplichtingen van de overheid en de knelpunten die gezinnen in de praktijk ervaren. Defence for Children vindt de uitkomsten van het onderzoek zorgelijk en pleit ervoor om kinderrechten beter te verankeren in wetgeving, beleid en praktijk.
Kinderen bij huisuitzettingen onzichtbaar
Het recht op behoorlijke huisvesting is een fundamenteel mensenrecht, maar toch kunnen gezinnen vanwege een huurachterstand, overlast of (drugs)criminaliteit uit huis worden gezet. De gezinnen worden vervolgens aan hun lot overgelaten en moeten met te weinig hulp op zoek naar een andere woning. De kans om op korte termijn aan een woning te komen is zeer klein, waardoor gezinnen dakloos raken.
Kinderen hebben volgens het VN-Kinderrechtenverdrag het recht om zo veilig en gezond mogelijk op te groeien. Dit recht staat ernstig onder druk wanneer een gezin uit huis wordt gezet. Kinderen zouden daarom extra goed moeten worden beschermd, maar dit gebeurt niet. Volgens de Kinderombudsman is juist voor kinderen de impact van huisuitzettingen groot, maar zijn zij juist onzichtbaar. “Er wordt nooit met kinderen gepraat, ze krijgen geen ondersteuning en ze worden niet voorbereid op wat de toekomst gaat brengen.”
De overheid schiet tekort
De ombudsmannen concluderen dat mensen- en kinderrechtelijke verplichtingen nauwelijks in (lokale) regelgeving en beleid zijn verankerd en dat huisuitzettingen niet altijd voldoen aan mensenrechtelijke en kinderrechtelijke verplichtingen op belangrijke punten. Zo wordt er te weinig door de overheid gedaan om huisuitzettingen te voorkomen. Ook houdt zij zich niet aan de verplichting dat huisuitzettingen niet tot dakloosheid mogen leiden. Gezinnen die uit huis worden gezet, krijgen onvoldoende rechtsbescherming en toegankelijke informatie. Daarnaast geeft de overheid geen gevolg aan de verplichting tot betekenisvolle consultatie met als doel om een huisuitzetting te voorkomen en om alternatieve huisvesting te zoeken.
Noodzakelijke verandering
De ombudsmannen willen dat de overheid haar zorgplicht nakomt en gezinnen die te maken hebben met een huisuitzetting, helpt door onder meer hun rechten beter te verankeren in Nederlands beleid en regelgeving. Zo worden Hugo de Jonge, minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordering en de Colleges van Burgemeester en Wethouders van gemeenten opgeroepen om extra stappen te zetten:
- Er moet nieuw beleid en wetgeving komen op basis van een mensen- en kinderrechtentoets waarbij de sociale impact centraal staat.
- Stel in alle stappen van een huisuitzettingsproces de belangen van kinderen op grond van artikel 3 van het VN-Kinderrechtenverdrag en General Comment 14 van VN-Kinderrechtencomité voorop.
- Treed preventief op tegen dakloosheid.
- Verplicht gemeenten fatsoenlijke alternatieve accommodaties te regelen voor gezinnen die uit hun huis worden gezet.
- Er moet beleid komen voor gemeenten en woningcorporaties dat voorschrijft hoe je ouders en kinderen goed betrekt en (begrijpelijk) informeert rond een huisuitzetting.
- Verzamel en monitor betrouwbare data over huisuitzettingen en breng in kaart waar gezinnen naartoe gaan als zij hun huis onvrijwillig verlaten.
De rechtspraak wordt in overweging gegeven om bij elke vordering tot ontbinding van een huurovereenkomst na te gaan of er kinderen zijn betrokken in de voorliggende zaak.
Kinderrechtenhelpdesk
Defence for Children deelt de zorgen van het onderzoek en hoopt dat de aanbevelingen van de ombudsmannen ter harte worden genomen. De Kinderrechtenhelpdesk van Defence for Children ontvangt ook zaken van gezinnen die uit huis worden gezet en daardoor dakloos (dreigen te) raken. Klik hier voor meer informatie over (dreigende) dakloosheid of neem contact op met de juristen van de Kinderrechtenhelpdesk.
