Samen leren, werken en spelen
13 Nov 2020
Mirjam Blaak
Directeur-bestuurder Defence for Children
Scroll down
Scroll down
Mirjam Blaak
Directeur-bestuurder Defence for Children
De Tweede Kamer debatteert op 16 november over de evaluatie van de Wet passend onderwijs. In aanloop naar dat debat vragen we, samen met JongPit en FNO, een maand lang aandacht voor inclusief onderwijs. Voor mij is het een duidelijke zaak: Nederland moet nú stappen zetten richting inclusief onderwijs. Nederland heeft het VN-Mensenrechtenverdrag Handicap ondertekend én bekrachtigd en moet daarom alles in het werk stellen om het onderwijs zo inclusief mogelijk te maken, want zover is het nog lang niet.
Het is onze missie om het gehele Nederlandse onderwijsstelsel stapsgewijs te transformeren naar één inclusief systeem. Op dit moment is de huidige Nederlandse wet- en regelgeving nog niet in lijn met het recht van ieder kind op onderwijs in een inclusief onderwijssysteem. Bij Defence for Children gaan we altijd te werk aan de hand van het internationaal recht. Het VN-Mensenrechtenverdrag Handicap, dat Nederland inmiddels vier jaar geleden heeft geratificeerd, is helder: kinderen hebben recht op onderwijs in een inclusief onderwijssysteem. Het in stand houden van een gesegregeerd onderwijssysteem is dus echt niet verenigbaar met het internationaal recht.
We zien dat een groot aantal kinderen geen passend onderwijsaanbod krijgt, waardoor vaak niet in de behoefte van kinderen met een zorgvraag wordt voorzien en ze bijvoorbeeld thuis komen te zitten. Scholen die zich in willen zetten voor deze kinderen lopen nog tegen vele barrières aan. Zo hebben ze onder andere te maken met wettelijke belemmeringen. Daarnaast blijven maatregelen om onderwijs en zorg te ontschotten uit. Het is tijd voor verandering. Stapsgewijs moeten we de transformatie inzetten naar één inclusief systeem. Belangrijk hierbij is dat de kennis en expertise uit het speciaal (specialistisch) onderwijs niet verloren gaat, maar op een nieuwe manier wordt ingezet.
Defence for Children maakt zich al langer hard voor inclusief onderwijs. Als je inclusief onderwijs heel praktisch benadert, dan gaat het om een systeem waarin kinderen samen naar school gaan in hun eigen buurt en daar zorg en ondersteuning op maat ontvangen. Waar kinderen, ongeacht hun achtergrond en ondersteuningsbehoefte, samen leren, werken en spelen. In het VN-Kinderrechtenverdrag staan de belangen van kinderen voorop, in het Nederlandse onderwijssysteem nog niet genoeg. Het onderwijs moet zich aan het kind aanpassen, en niet andersom.
Defence for Children roept de overheid op inclusief onderwijs voor alle kinderen mogelijk te maken, stap voor stap. Maar naast deze oproep steken we zelf ook de handen uit de mouwen om onderwijs inclusiever te maken. Ten eerste uiteraard door te pleiten voor deze systeemverandering. Maar ook door het verspreiden van kennis en informatie over inclusief onderwijs. En we hebben een kinderrechtenhelpdesk waar we individueel juridisch advies geven in zaken van kinderen met ondersteuningsbehoeften. Hier kun je terecht als je problemen ondervindt met onderwijs.
Dit jaar staat voor een belangrijk deel in het teken van de coronacrisis. We ervaren nu hoe flexibel het onderwijs is, ook met de toepassing van allerlei digitale middelen. We zien voorbeelden van kinderen voor wie digitaal onderwijs heel passend bleek en waar zij echt profijt van hebben gehad. Daarnaast is er de afgelopen tijd veel kennis opgedaan over hoe bepaalde veranderingen kunnen worden doorgevoerd. Aan de andere kant zie je ook de negatieve effecten van kinderen die er misschien buiten vallen. Dit laat zien hoe belangrijk maatwerk is. Inclusief onderwijs sluit hier uitstekend op aan.
Deze goede voorbeelden uit de coronacrisis en het feit dat er al langere tijd een beweging richting inclusief onderwijs gaande is in het onderwijsveld laten zien dat het kan. Nu is het tijd voor actie. Er moet een concreet stappenplan van de overheid komen, hoe werken we toe naar een inclusief onderwijssysteem? Hierbij moet gekeken worden naar de belemmeringen in wet- en regelgeving en naar hoe deze opgelost kunnen worden. Ook is het heel belangrijk dat onderwijsinstellingen en leerkrachten in zowel het speciaal als het regulier onderwijs worden meegenomen in dit proces. Zij ervaren nu al een grote werkdruk en er komt veel bij kijken als ze tegelijkertijd meewerken om het onderwijs inclusiever te maken. Maar het kan wél. En daar blijven wij ons voor inzetten!