De uitdaging

De continuïteit van de zorg voor jongeren na hun 18e verjaardag laat nog vaak te wensen over. Dit geldt voor alle jongeren in de zorg, maar in het bijzonder voor slachtoffers van seksuele uitbuiting (bijvoorbeeld door loverboys). Als de overgang naar praktische zelfstandigheid na hun 18e jaar niet goed verloopt, stapelen de problemen zich snel op. Zo is er een verhoogd risico op uitval bij studie of werk, een gebrek aan inkomen, schulden of nog erger: dakloosheid, verslaving en (herhaalde) seksuele uitbuiting. Ondanks de grote problemen die slachtoffers ondervinden bij het zelfstandig worden, is de zorg die zij krijgen of kunnen inschakelen minimaal. Uit recent onderzoek naar meisjes die de gesloten jeugdhulp vijf jaar geleden hebben verlaten blijkt dat het met 90% niet goed gaat.

Slachtoffers van seksuele uitbuiting die in gesloten jeugdhulpinstellingen zijn geplaatst, moeten na hun 18e verjaardag noodgedwongen verhuizen, soms naar zorg die niet specifiek is ingericht op hun problematiek. In veel gemeenten is specifieke ondersteuning op hun weg naar zelfstandigheid voor jongeren die de jeugdhulp verlaten nog niet beschikbaar. Deze jongeren zijn hierdoor kwetsbaar om opnieuw slachtoffer te worden.

Wat doen we?

• De manier waarop minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting worden voorbereid op het vertrek uit de gesloten jeugdhulpinstelling en de zorg die ze daarna kunnen krijgen worden in kaart gebracht. Er worden hiertoe vijftien gesprekken gevoerd met relevante deskundigen en praktijkprofessionals uit de jeugdhulp, Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Stedennetwerk G40 en individuele gemeenten.
• Minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting van zeventien jaar worden tijdens de duur van het project gevolgd in hun voorbereidingen naar zelfstandigheid en de overgang van de zorg. Minimaal acht jongeren worden rond hun achttiende verjaardag (bij voorkeur in persoonlijke ontmoetingen) gesproken over de voorbereiding op en zorg na hun achttiende verjaardag, en welke wensen en behoefte ze hierin hebben.
• Pleitbezorging naar de actoren die gesignaleerde verbeterpunten kunnen verhelpen, naar beleidsmakers, bestuurders van jeugdhulpinstellingen, professionals en politici op nationaal en regionaal, maar vooral op gemeentelijk niveau en bij de instellingen zelf.

De resultaten

ANALYSE: Dit programma brengt de specifieke behoeften van slachtoffers van seksuele uitbuiting ten aanzien van de voorbereiding op hun zelfstandigheid en de continuïteit van de zorg na hun achttiende verjaardag in kaart.

LOBBY: De uitkomsten worden onder de aandacht gebracht bij relevante partijen, waarbij wordt ingegaan op de zorgvraag en de beschermingsvraag van slachtoffers van seksuele uitbuiting.

INVENTARISATIE: Wat wordt er al gedaan door instellingen en gemeenten? Hierbij worden regelingen en initiatieven bekeken om effectieve zorg te garanderen voor jongeren die een instelling verlaten.

HANDVATTEN: Jeugdhulpinstellingen die werken met slachtoffers van seksuele uitbuiting en gemeenten krijgen aanbevelingen om de voorbereiding op zelfstandigheid en de continuïteit van de zorg na de achttiende verjaardag te verbeteren.

De impact

Doel van dit project is het voorkomen van revictimisatie van slachtoffers van seksuele uitbuiting bij meerderjarigheid. Daarvoor is nodig dat 18-plussers in de zorg die als minderjarige slachtoffer zijn geweest van seksuele uitbuiting, continue zorg op maat krijgen.

Bestuurders van instellingen, beleidsmakers (op nationaal, provinciaal en gemeentelijk niveau) en professionals die verantwoordelijk zijn voor de continuïteit van zorg aan deze groep jongeren, geven de zorg die aansluit bij de beschermingsvraag van slachtoffers zodat zelfstandigheid en zelfredzaamheid worden versterkt en revictimisatie voorkomen wordt.

Gemeenten zijn gemobiliseerd om de continuïteit van de zorg na de achttiende verjaardag voor slachtoffers van seksuele uitbuiting waar te maken. Daarbij zijn ook instellingen en medewerkers in de jeugdhulp en volwassenenzorg ervan overtuigd passende zorg te ontwikkelen en aan te bieden.

Onze belofte

Jongeren die slachtoffer zijn geweest van seksuele uitbuiting maken  kans om, ook na hun achttiende verjaardag, een gezond leven op te bouwen.

Samenwerking

Het project Zorg na je 18e verjaardag is onderdeel van het programma Systemic Change. Dit programma heeft tot doel seksuele uitbuiting van kinderen in Nederland te bestrijden. Defence for Children - ECPAT, Terre des Hommes en het Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel (CKM) voeren het programma uit.

Looptijd en financiering

Het project loopt van augustus 2017 tot en met maart 2020. Na afloop wordt blijvend aandacht gevraagd voor zorg na je 18e verjaardag.

De Nationale Postcode Loterij, Adessium Foundation en Stichting Janivo ondersteunen het programma Systemic Change. Defence for Children - ECPAT levert een eigen financiële bijdrage.