Scroll down
Scroll down
Dit jaar bestaat Defence for Children Nederland 40 jaar. Defence for Children is de enige juridische kinderrechtenorganisatie van Nederland, gevestigd in Leiden aan de Hooglandse Kerkgracht in het oude kinderweeshuis. De juristen die er werken staan dagelijks kinderen, families, advocaten en hulpverleners bij in hun juridische hulpvraag. De Kinderrechtenhelpdesk behandelt jaarlijks zo’n 1000 zaken waarbij kinderrechten in het geding zijn en de organisatie belangeloos het verschil kan maken.
Defence for Children doet onderzoek naar misstanden en geeft voorlichting aan professionals, ouders en kinderen over kinderrechten. Ook komen ze op voor kinderen zodat hun rechten worden gerespecteerd en onrechtvaardige systemen en situaties worden aangepakt. We zetten ons in om de wet- en regelgeving te veranderen om te zorgen dat kinderrechten altijd worden nageleefd.
Mirjam Blaak is 5 jaar directeur van Defence for Children Nederland, ze werkt er 21 jaar. ‘Toen ik het werk van Defence for Children leerde kennen, wist ik dat ik daar aan mee wilde werken. Na mijn studie culturele antropologie heb ik allerlei werk gedaan en maakte ik kennis met het Kinderrechtenverdrag en wilde daaraan bijdragen. Want dat gaat over alle aspecten van het leven van kinderen en het gaat over het zíen van kinderen.’
‘Ik heb Stan Meuwese, de directeur van destijds, elke maand gebeld om te vragen of ik bij Defence for Children kon komen werken. Na drie maanden kon hij me niet langer laten wachten. “De financiering is nog niet rond, maar kom nou maar, zei hij.” Dat is dit jaar 21 jaar geleden.’
‘Het werken voor Defence for Children had voor mij ook een andere reden. Bij ons thuis was alles niet vanzelfsprekend. Ik ben als kind niet uit huis geplaatst, maar dat had best gekund. Ik weet daardoor dat het leven niet maakbaar is en dat er snel problemen kunnen ontstaan in gezinnen. Dat ouders hun best doen maar dat ze soms zelf ook ondersteuning nodig hebben. Dus dat er aandacht en begrip nodig is voor ouders en dat kinderen daardoor in een hele kwetsbare positie kunnen komen waar ze niets aan kunnen doen.’
‘Het is heel belangrijk voor kinderen om gezien te worden. Dat er mensen zijn door wie ze worden gezien, als mens. Dat ze talenten hebben’.
‘Dan is het heel belangrijk dat er steun is en dat er steunfiguren voor ze zijn. Bij mij waren dat een oom en tante, zij waren er voor ons als het moeilijk werd. Maar ze zagen ook wat ik in huis had. Kinderen hebben het nodig dat er mensen zijn door wie ze worden gezien, als mens. Dat ze talenten hebben.’
‘In mijn beginperiode bij Defence for Children ontwikkelde ik een training voor jeugdzorgmedewerkers over kinderrechten. Mijn grootste project was later het coördineren van het Handboek Internationaal Jeugdrecht. Daarin beschreven we het Kinderrechtenverdrag in de breedte. Het werd een belangrijk naslagwerk dat lang de basis is geweest voor de Master Jeugdrecht hier in Leiden.’
‘Het Kinderrechtenverdrag is de basis van al het werk dat Defence for Children doet. Het is zo’n mooi Verdrag om mee te werken. Het is een juridische tekst die nog steeds heel modern en bruikbaar is in de huidige context. Met zo veel potentie om het keer op keer te kunnen implementeren in de pedagogische context waarin kinderen opgroeien: scholen, zorginstellingen, kinderdagverblijven, ouders. Het Verdrag gaat over alle aspecten in het leven van kinderen en geeft een hedendaagse visie op over hoe je het zou kunnen lezen en hoe je het zou kunnen toepassen. Het is een sterk en ook politiek instrument om verandering teweeg te brengen voor kinderen. Jammer genoeg is Defence for Children nog steeds nodig.’
‘Niet alle kinderen hebben iemand die hen ziet, zoals ik dat had. Die kinderen komen bijvoorbeeld in een instelling terecht, maken hun school niet af, ontwikkelen mentale, financiële, andere problemen, worden slachtoffer van seksueel misbruik of seksuele uitbuiting, en worden hun leven lang achtervolgd door die onrechtvaardige start in het leven.’
‘Voor al die kinderen is Defence for Children er. Wij kijken naar het verhaal van een kind. Proberen vast te stellen: wat is er aan de hand? Wat is in hun belang, wat heeft dit kind nodig en waar heeft het recht op? Hoe kunnen we zorgen dat die rechten worden gerealiseerd? En is dit een probleem dat meer kinderen treft? Hoe zorgen we dat er ook een structurele oplossing komt voor dit probleem?’
‘Kinderen hebben rechten. Maar wat dat precies betekent en hoe je dat kan helpen als kind, ouder of professional, daar is nog heel veel terrein te winnen en daar hebben we nog een rol te spelen. In wetgeving moeten kinderrechten altijd goed meegenomen worden, bij beleid moet altijd worden gekeken of het belang van het kind voorop staat. En in de praktijk betekent dat dat de professionals die met kinderen werken heel goed snappen wat het belang van het kind is vanuit kinderrechtenperspectief. Die kennis is al bij veel meer mensen bekend dan toen we begonnen. We zien dus dat in 40 jaar Defence for Children het Kinderrechtenverdrag in Nederland meer bekendheid heeft gekregen en dat veel meer beleidsmakers, professionals, rechters dan 40 jaar geleden, ernaar verwijzen. Dat er een Kinderombudsman is gekomen is mede door onze inzet.’
‘Kinderen zijn een zelfstandig drager van rechten en zouden allereerst gezien moeten worden als mens met eigen behoeften, en niet als een aanhangsel van hun ouders.’
‘Intussen bouwen we voort op wat we de afgelopen 40 jaar zijn begonnen: vanuit het Kinderrechtenverdrag kijken naar kinderen als zelfstandig drager van rechten niet als een aanhangsel van hun ouders. En ja, we zetten ons in voor kinderen in extra kwetsbare omstandigheden. We weten uit gezondheidsonderzoek dat wanneer je als kind ingrijpende traumatiserende ervaringen meemaakt in je jongste jeugd tot 18 jaar, dat een effect heeft op je gezondheid op latere leeftijd. Deze mensen worden eerder ziek, ontwikkelen eerder psychiatrische problematiek, zijn minder goed in staat aan de arbeidsmarkt deel te nemen. Om dat te kunnen voorkomen is voldoende aandacht nodig voor kinderen en wat zij nodig hebben, en te voorkomen dat de traumatische ervaringen die opdoen later gevolgen heeft in hun volwassen leven. Alleen dan doe je recht aan kinderen en bouwen we aan een gezondere samenleving met veel minder kosten. Kinderen verdienen het dat we daarin investeren.’
‘We willen veel. In de toekomst willen we dat alle juridische procedures waar kinderen mee te maken kunnen hebben, kindvriendelijk zijn. Of ze nu te maken krijgen met het familierecht, strafrecht of bestuursrecht (asiel- en migratieprocedures). Dat kinderen kindvriendelijk worden gehoord, dat er altijd rekening wordt gehouden met hun leeftijd, mate van ontwikkeling (rijpheid), dat ze procedures begrijpen, worden meegenomen in wat het betekent, en dat ze hun eigen stem kunnen laten horen zodat er niet alleen óver hen wordt gepraat maar ook mèt hen. Als wij daar de komende tijd nog meer het verschil kunnen maken, raken we de kern van onze taak en gaat dit heel veel kinderen helpen.’
‘Ook het bestrijden en voorkomen van seksuele uitbuiting van kinderen in toerisme laat onze lange adem en volhardendheid zien. Wij gaan door met voortdurend voorlichting geven in de reis- en toerismesector, van de opleidingen tot aan het voorlichten van medewerkers van reisorganisaties, hotels en vakantieparken zodat seksuele uitbuiting van kinderen wordt gesignaleerd, gemeld en gestopt. En achter de schermen, niet zo zichtbaar, zijn we meer dan eens betrokken geweest bij het arresteren van personen of groepen of die zich in het buitenland schuldig maakten aan seksuele uitbuiting van kinderen.’
‘Sinds een aantal jaar zijn we ook actief in het stoppen en voorkomen van seksuele uitbuiting online. Waar toen we als organisatie begonnen, die mogelijkheid überhaupt nog niet bestond, starten nu bijna alle zaken van seksuele uitbuiting van kinderen in de online omgeving, of is er tenminste een online deel aanwezig. We blijven ons inzetten voor een veilige onlineomgeving voor kinderen, zodat ze zowel op straat als online veilig kunnen leren, spelen en ontwikkelen.’
‘Sinds de oprichting van Defence for Children hebben we voortdurende aandacht gevraagd voor gesloten plaatsing van minderjarigen in de jeugdzorg en het strafrecht, het onrecht daar, de waarborgen vanuit kinderrechten die beter geregeld moeten worden. We moeten helaas constateren dat de jeugdhulp minder toegankelijk is geworden voor kinderen die dat nodig hebben, en dat maatregelen die kinderen beschermen, vaak worden ingezet waar dat eigenlijk niet hoort. Bijvoorbeeld bij financiële problemen en dreigende dakloosheid bij gezinnen. Defence for Children blijft zich inzetten om de scheiding van ouders en kinderen te voorkomen, al helemaal waar dat niet gerechtvaardigd is.’
‘Successen op de Kinderrechtenhelpdesk, strategische rechtszaken die we winnen, het helpt ons in het versterken van onze kern: kinderrechten verwezenlijken. Het betrekken van kinderen en jongeren bij ons werk is essentieel. Zonder kinderen en jongeren kunnen wij ons werk niet doen. We hebben hun ervaringen nodig om te weten wat er anders moet. Zij helpen ons om invulling aan de betekenis en de reikwijdte van het Kinderrechtenverdrag te geven.'
Oud-directeur van Defence for Children Nederland, Stan Meuwese werd betrokken bij Defence for Children toen het nog een vrijwilligersorganisatie was, vanuit zijn betrokkenheid bij jeugdbeleid en zijn juridische achtergrond. Onder zijn leiding groeit de organisatie sterk. Hij zorgt er onder andere voor dat kinderen en jongeren serieus genomen worden en meer betrokken worden bij zaken die hen aangaan. Dat doet hij eerder vanuit zijn functie als algemeen secretaris van de Raad voor de Jeugdvorming en de Raad voor het Jeugdbeleid. Hij vindt het erg belangrijk dat jongeren zelf in de Raad vertegen¬woordigd worden, iets wat daarvoor niet gebruikelijk was. Stan Meuwese heeft veel betekend voor de kinder- en jongerenparticipatie in Nederland. Hij neemt hen serieus en stimuleert anderen om dit te doen en kinderen en jongeren te betrek¬ken in alle zaken die hen aangaan. Wat zijn voor hem hoogtepunten?
‘Het belang van de organisatie bij het op de nationale én internationale agenda zetten van kinderrechten, vooral in een tijd waarin het concept van kinderrechten niet zo vanzelfsprekend was als nu. Ook onze internationale betrokkenheid bij het opstellen van rapporten over kinderarbeid, de aanpak van seksuele uitbuiting van kinderen en kinderen in detentie. Deze projecten laten de impact van Defence for Children op wereldwijde kinderrechtenkwesties zien. Maar ook het belang van educatie over kinderrechten en het ontwikkelen van lesmateriaal. Het Handboek Internationaal Jeugdrecht heeft Defence for Children ook op de kaart gezet waarbij het steeds meer als een betrouwbare bron van informatie werd gezien.’
‘Het onderscheid in focus en benadering op bescherming van kinderrechten zorgt ervoor dat Defence for Children een belangrijke rol speelt in het agenderen hiervan. En daarmee een unieke positie inneemt binnen het landschap van kinderrechtenorganisaties.’
‘Een organisatie als Defence for Children blijft een autoriteit op het gebied van educatie en kennis over kinderrechten. Dit was zo en blijft zo, want terwijl andere ngo’s zich voornamelijk richtten op humanitaire hulpverlening, was Defence for Children altijd actief bezig met het beschermen van de rechten van kinderen op verschillende gebieden. Dit onderscheid in focus en benadering zorgde ervoor dat Defence for Children een belangrijke rol speelde in het agenderen van kinderrechten en een unieke positie innam binnen het landschap van kinderrechtenorganisaties.’
‘In de toekomst blijft het van belang een voortdurende evaluatie en aanpassing te doen aan het veranderende landschap van kinderrechten. Defence for Children blijft evolueren en zichzelf bewijzen om relevant te blijven in het bevorderen en beschermen van kinderrechten. Ik heb daar veel vertrouwen in.’
Emeritus professor familie- en jeugdrecht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, Jaap Doek was in 1979 betrokken bij de oprichting van Defence for Children International en in 1984 bij de oprichting van Defence for Children Nederland. Hij was lid en voorzitter van het VN-Comité voor de Rechten van het Kind (1999-2007) en heeft veel expertise op het gebied van kinderrechten zowel nationaal als internationaal. Hij heeft een actieve rol gespeeld bij het opstellen van het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties. Er is dan ook een jaarlijkse Scriptieprijs naar hem vernoemd: de ‘Jaap Doek Children's Rights Thesis Prize’. Deze prijs wordt uitgereikt aan de student die de beste masterscriptie van Nederland of België heeft geschreven op het gebied van kinderrechten. De prijs is ingesteld door Defence for Children Nederland en de afdeling jeugdrecht van de Universiteit Leiden ter ere van zijn bijzondere verdiensten op het gebied van kinderrechten, zowel in Nederland als wereldwijd.
‘Defence for Children International speelde op internationaal niveau een belangrijke rol in het tot stand brengen van het Kinderrechtenverdrag, en dit was één van de eerste verdragen waarbij ngo’s zelf een belangrijke inbreng hadden. Tegelijkertijd was ik nauw betrokken bij de oprichting van Defence for Children Nederland. Toen Defence for Children werd opgericht was er specifieke aandacht voor de rechten van kwetsbare kinderen in Nederland, zoals kinderen in detentie en kinderen in instellingen. We wilden de rechtspositie van deze kinderen en het waarborgen van hun rechten binnen de Nederlandse samenleving verbeteren. Ook voor het Jeugdstrafrecht maakten we ons hard. We speelden biivoorbeeld een rol in de ontwikkeling van alternatieven voor vrijheidsbeneming binnen het jeugdstrafrecht, zoals de oprichting van HALT. En Defence for Children heeft zich ingezet voor de rechten van migranten- en asielzoekerskinderen, waarbij het zich richtte op kwesties zoals discriminatie, verblijfsvergunningen van ouders en het voorkomen van uitzettingen. Deze inspanningen getuigen van de brede betrokkenheid van de organisatie bij verschillende aspecten van kinderrechten en het streven naar een rechtvaardiger samenleving voor alle kinderen.’
‘Het blijft van belang dat er een goede samenwerking is tussen de verschillende ngo’s op het gebied van kinderrechten. Defence for Children Nederland heeft zich ontwikkeld tot een organisatie met een brede expertise op het gebied van kinderrechten, een gevestigde naam met een sterke positie binnen het werkveld. Ik geloof in de relevantie en veerkracht van Defence for Children maar zie de noodzaak van voortdurende aanpassing en samenwerking om haar missie te blijven vervullen!’
Ruzanna Kalayshyan is jongerenambassadeur van Defence for Children. De steun die zij van de organisatie kreeg tijdens haar asielprocedure wil ze nu bieden aan anderen. Er is moed voor nodig om naar voren te treden als jongere.
Ruzanna: ‘Ik heb de mogelijkheid gekregen om te studeren, mezelf te bewijzen en een toekomst op te bouwen. Dat is mijn drijfveer om dit te doen. Kinderen zijn en blijven de toekomst van de wereld, daar moeten we in blijven investeren door de basis te leggen voor een betere samenleving. Mijn werk voor Defence for Children houdt in dat wij ons als jongerenambassadeurs allemaal hebben gespecialiseerd in een bepaald onderwerp. Mijn specialisatie is mentale gezondheid en daar kan ik andere jongeren mee helpen. We hebben als jongerenambassadeurs elk een eigen verhaal en elk ons eigen netwerk. Ieder van ons draagt bij als een bouwsteentje in de opbouw naar betere kinderrechten. Als het nodig is hebben we samen of individueel een gesprek met een minister, staatssecretaris, andere belangenbehartigers of organisaties om te kijken wat we kunnen doen om kinderrechten altijd weer te verbeteren.’
‘Neem nooit genoegen met wat er al is, het kan altijd beter! De wereld verandert en mensen veranderen. Wat nu goed genoeg is, is dat over een jaar niet meer. Denk bijvoorbeeld aan pesten; nu wordt er gecyberpest. Ik zou graag ambassadeur willen blijven voor Defence for Children Nederland en betrokken willen blijven bij hun werk voor kinderrechten. Als ik wat kan doen, doe ik dat graag.’