Zorg voor seksueel uitgebuite minderjarigen moet beter
PERSBERICHT: Voor zover seksuele uitbuiting van minderjarigen al ontdekt wordt, krijgt slechts een deel van de slachtoffers (de juiste) hulp. Wanneer de hulp in een (jeugd)instelling op gang komt, ligt de focus vooral op gedrag en niet op de achterliggende oorzaken en trauma’s. Daarnaast is doorlopende specialistische hulp vanaf het begin niet goed geregeld, waardoor er voor en na het achttiende levensjaar inadequate hulp geboden wordt. Dit blijkt uit het vandaag gepubliceerde rapport ‘Help!, ook na mijn 18de’ van kinderrechtenorganisatie Defence for Children - ECPAT. Ieder jaar worden naar schatting ruim 1.300 minderjarige slachtoffer van seksuele uitbuiting, verreweg de meeste van hen zijn meisjes. “Kinderen die slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting moeten de juiste zorg en bescherming krijgen,” zegt Iara de Witte, projectcoördinator Kinderrechten en Seksuele Uitbuiting. “Zolang dit nog niet het geval is, moet dit hoog op de politieke agenda staan. Daarom gaan we bij verschillende gemeenten langs om dit onder de aandacht te brengen.” Gemeente Den Haag, voortrekker in de aanpak van mensenhandel, neemt als eerste het rapport in ontvangst.
Gespecialiseerde doorlopende zorg
Een flink aantal van de kinderen die te maken krijgt met seksuele uitbuiting komt terecht in een gesloten jeugdhulpinstelling. In vrijwel alle gevallen is dat tegen de eigen wil in en helpt de repressieve setting niet voor het herstel. Volgens de kinderrechtenorganisatie moet er gespecialiseerde en doorlopende zorg komen voor slachtoffers van seksuele uitbuiting. “Je kunt wel iemand proberen te helpen door over een probleem te praten,” zegt Debbie (21) uit eigen ervaring. “Maar als je niet echt naar de toekomst kijkt en naar een oplossing, dan blijf je waar je op dat moment bent en kom je niet zoveel verder.” Zonder toekomstperspectief is het risico groot weer in handen te vallen van een uitbuiter. Het ontbreekt op dit moment aan voldoende gespecialiseerde ambulante of kleinschalige opvang in een landelijke instelling met een open karakter. Een trajectbenadering met zo veel mogelijk vaste hulpverleners tot het moment dat een meisje er daadwerkelijk aan toe is om zonder ondersteuning verder te kunnen, is waar behoefte aan is, blijkt uit het rapport.
Zorgplicht
Gemeenten en de rijksoverheid moeten zorgen voor effectieve bescherming van slachtoffers van seksuele uitbuiting. Volgens het VN-Kinderrechtenverdrag is het de taak van de overheid om kinderen de juiste hulp en zorg te bieden en kinderen en hun ouders te beschermen, te helpen en te ondersteunen bij re-integratie in de samenleving. Zowel bij de hulpverlening als in het strafproces moet het belang van het minderjarige slachtoffer voorop staan. Gemeenten hebben, onder de rijksoverheid als stelselverantwoordelijke, een zorgplicht en moeten in 2022 lokaal beleid hebben voor de aanpak van mensenhandel. “Alle kinderen in Den Haag moeten zich gezond en veilig kunnen ontwikkelen. Als dat niet kan, geven we ze de zorg die ze nodig hebben. Mensenhandel is onmenselijk, helemaal voor kinderen. Als kinderen zoiets vreselijke meemaken, moeten we daar als overheid en instanties als een ring omheen gaan staan om hen te beschermen. In het ‘Actieprogramma Mensenhandel’ gaan we dat stevig vastleggen,” zegt Kavita Parbhudayal wethouder Zorg, Jeugd, Volksgezondheid en Sport van gemeente Den Haag , tijdens de overhandiging van rapport.
Samen tegen mensenhandel
Als het gemeenten op korte termijn niet lukt, moet de rijksoverheid een stap naar voren doen vanuit haar verantwoordelijkheid voor het gehele zorgstelsel. Veel stappen in de goede richting zijn reeds gezet: de rijksoverheid vraagt met haar programma ‘Geweld Hoort Nergens Thuis’ aan gemeenten speciale aandacht voor seksueel geweld. De gemeentelijke aanpak van mensenhandel en het verbeteren van het zorgaanbod zijn belangrijke onderwerpen binnen het interdepartementale programma ‘Samen tegen Mensenhandel.’ Defence for Children doet de aanbeveling aan de ministeries van Justitie en Veiligheid en Volksgezondheid, Welzijn en Sport om de komende jaren binnen deze programma’s specifiek werk te maken van doorlopende specialistische hulp aan slachtoffers van seksuele uitbuiting, voor en na het achttiende levensjaar.
Coalitie tegen seksuele kinderuitbuiting
Het onderzoek maakt onderdeel uit van de werkzaamheden van de Coalitie tegen Seksuele Kinderuitbuiting. Deze coalitie heeft tot doel seksuele uitbuiting van kinderen in Nederland te bestrijden. Defence for Children – ECPAT, het Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel (CKM) voeren het programma uit.
Meer informatie
Het onderzoek ‘Help!, ook na mijn 18de Doorlopende gespecialiseerde hulp aan meisjes na seksuele uitbuiting noodzakelijk' wordt in het eerste kwartaal van 2020 in ESTAFETTE-vorm aan verschillende gemeenten en de rijksoverheid aangeboden.