“Schrijnend dat meisjes die seksueel uitgebuit zijn niet de juiste zorg krijgen”
Op 13 februari heeft burgemeester Peter Oskam van Capelle aan den IJssel, namens de VNG, het rapport ‘Help!, ook na mijn 18de’ in ontvangst genomen. Het rapport is door Defence for Children – ECPAT opgesteld na onderzoek en gesprekken met meisjes die het slachtoffer zijn van seksuele uitbuiting. Belangrijke conclusie is dat er grote behoefte is aan gespecialiseerde hulp na seksuele uitbuiting, zowel voor het 18de jaar als wanneer een slachtoffer voor de wet volwassen is geworden. Oskam, lid van de VNG-commissie Bestuur en Veiligheid, onderschrijft de urgentie. “Dit is een waardevol rapport, omdat het duidelijk aangeeft waar verbeteringen nodig zijn. Het is schrijnend om te zien, dat er in Nederland anno 2020, nog steeds in zulke situaties niet de juiste zorg wordt geboden. Vanuit de VNG gaan we hiermee aan de slag, gemeenten worden gemobiliseerd om hier wat aan te doen en regiogemeenten worden geactiveerd om bewustzijn te creëren voor dit probleem. Ik zou graag samen optrekken om de seksuele uitbuiting van minderjarige meisjes aan te pakken.”
Gemeenten hebben zorgplicht
Volgens het VN-Kinderrechtenverdrag is het de taak van de overheid om kinderen de juiste hulp en zorg te bieden en kinderen en hun ouders te beschermen, te helpen en te ondersteunen bij re-integratie in de samenleving. Defence for Children – ECPAT biedt het rapport aan de VNG aan omdat gemeenten hier onder de rijksoverheid als stelselverantwoordelijke, een belangrijke rol hebben te vervullen. Zij hebben zorgplicht voor minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting en zij moeten in 2022 lokaal beleid hebben voor de aanpak van mensenhandel, waar seksuele uitbuiting onder valt. “Veel burgemeesters zeggen dat dit soort situaties in hun gemeente niet voorkomen, maar dit blijkt wel zo te zijn,” zegt Oskam, die ook een rol heeft als trekker van de samenwerking tussen 32 gemeenten in de aanpak van mensenhandel.
Doorlopende gespecialiseerde hulp
Karin Kloosterboer, die voor Defence for Children – ECPAT het onderzoek heeft gedaan, pleit voor gespecialiseerde zorg, landelijk gecoördineerd. Hulp die achterliggende oorzaken aanpakt, en niet (alleen) op problematisch gedrag focust. Hulp die integraal is, dus bijvoorbeeld ook helpt voor wonen en inkomen. Hulp die ouders betrekt en uitgaat van het meisje in plaats van het systeem. Hulp waarbij meisjes niet opgesloten worden: daders horen vast te zitten, niet de meisjes. Daarnaast moet hulp doorlopen. Of een meisje 14, 16, 18 of 20 is. We hebben haar als maatschappij niet kunnen beschermen, vervolgt Kloosterboer, maar kunnen en moeten wel hulp bieden. “Tot het moment dat ze zelf verder kan met haar leven. De financiering van de zorg kent de leeftijdsgrens van 18 jaar maar wettelijk gezien is er geen enkele reden om de organisatie van de zorg te onderbreken bij 18.”
Rol VNG
Burgemeester Oskam geeft aan dat het onderwerp bij steeds meer gemeenten hoog op de agenda staat, maar in de praktijk lopen ze nog wel eens tegen problemen aan. Zo is het herkennen van uitbuiting niet eenvoudig. De aanpak wordt effectiever wanneer met andere partijen wordt samengewerkt, bijvoorbeeld met scholen. In verschillende regio’s wordt dit al opgepakt, de VNG kan helpen waar dit nog niet gebeurd. Daarnaast bieden we als VNG ondersteuning bij het ontwikkelen van een aanpak tegen mensenhandel, het bevorderen van de onderlinge samenwerking of de inkoop van specialistische zorg voor slachtoffers.