Op 5 januari jl. besteedde Nieuwsuur aandacht aan broers en zussen die na een uithuisplaatsing van elkaar worden gescheiden. In het item vertellen Jamilla en haar broer Lucas over de impact die het op hen had toen zij in verschillende pleeggezinnen terechtkwamen. Zij zijn niet de enige kinderen die dit in Nederland overkomt. Defence for Children zet zich al jaren in voor bewustwording van deze problematiek en kwam aan het woord in de uitzending. PvdA en D66 stelden Kamervragen naar aanleiding van dit Nieuwsuur-item. 

Bekijk hier het item van Nieuwsuur

In de Nederlandse wet is niets vastgelegd over samenplaatsing van broers en zussen bij uithuisplaatsing. Volgens juridisch adviseur Mariëlle Bahlmann is dat opvallend. ‘Uit internationale verdragen volgt heel duidelijk dat een kind recht heeft op bescherming door de wet tegen een inbreuk op zijn gezinsleven. Broers en zussen mogen na een uithuisplaatsing dus niet zomaar van elkaar worden gescheiden.’ 

Praktische belemmeringen

Dat dit in de praktijk toch vaak gebeurt, komt veelal door een tekort aan pleeggezinnen waar broers en zussen samen terecht kunnen. Defence for Children hoort regelmatig ook andere redenen waarom broers en zussen niet samen geplaatst worden. Bahlmann: ‘Via de kinderrechtenhelpdesk hadden we contact met een opa van wie de kleinkinderen uit huis geplaatst zouden worden. Hij wilde graag voor ze zorgen maar dat mocht niet omdat hij niet ieder kind een eigen slaapkamer kon bieden. Soms gaat het dus ook om heel strikte regels die worden opgelegd, waarbij onvoldoende wordt gekeken naar de rechten en belangen van de kinderen.’

Internationaal

In diverse landen, zoals recentelijk in Schotland en België, is het recht op samenplaatsing van broers en zussen bij uithuisplaatsing vastgelegd in de wet. Dat is in Nederland nog niet het geval. ‘En dat terwijl wettelijke verankering ook kan bijdragen aan meer bewustwording, waardoor er anders en met meer urgentie naar een oplossing voor de praktische belemmeringen gekeken wordt’, legt Bahlmann uit.

Op de politieke agenda

De afgelopen twee jaar is er in de politiek regelmatig gesproken over samenplaatsing van broers en zussen bij een uithuisplaatsing. Zo werd in 2019 unaniem een motie aangenomen door de Tweede Kamer om te onderzoeken hoe vaak broers en zussen van elkaar worden gescheiden en wat daarvan de redenen zijn. De resultaten van dit WODC-onderzoek worden deze maand verwacht. In 2020 werd een motie aangenomen, waarin werd gevraagd een wetswijziging voor te bereiden om samenplaatsing van broers en zussen te regelen. Naar aanleiding van de uitzending van Nieuwsuur en eerdere publicaties van Defence for Children en SOS Kinderdorpen, zijn er nu opnieuw Kamervragen gesteld. Ditmaal door Attje Kuiken (PvdA) en Fonda Sahla (D66).

Voldoende plekken voor broers en zussen

Defence for Children is verheugd dat het onderwerp nog steeds op de politieke agenda staat en heeft als doel dat broers en zussen bij een uithuisplaatsing samen geplaatst worden als dat in hun belang is. Daar zijn twee dingen voor nodig. Allereerst moet het recht op samenplaatsing bij uithuisplaatsing in de Nederlandse wet worden vastgelegd, waarbij bij elke uithuisplaatsing onderzocht wordt of het in het belang van de kinderen is om samen te blijven. Daarnaast vragen we de overheid óók in te zetten op voldoende plekken waar broers en zussen samen terecht kunnen. ‘Dat is op grond van internationale regelgeving ook een belangrijke taak van de overheid’, benadrukt Bahlmann.

Meer informatie:

• Luister ook onze podcast met Lisa Westerveld (Groenlinks) en Georgien Hakkert (Simba Familiezorg) over uithuisplaatsing en het scheiden van broers en zussen
• RAPPORT 'SAMENPLAATSING VAN BROERS EN ZUSSEN BIJ UITHUISPLAATSING: EEN GUNST OF KINDERRECHT?'
• NJB artikel: ontwikkelingen rondom samenplaatsing van broers en zussen bij uithuisplaatsing
• Schotland legt recht op samenplaatsing bij uithuisplaatsing vast in de wet
• KAMER STEMT VOOR WETTELIJKE VERANKERING
• Frequentie en reden voor gescheiden uithuisplaatsing broers en zussen niet geregistreerd