Staat moet leed beperken voor gedupeerde kinderen en ouders in Toeslagenaffaire
Uit cijfers van het CBS blijkt dat bij benadering 1.115 kinderen van ouders die slachtoffer zijn geworden van de Toeslagenaffaire een jeugdbeschermingsmaatregel hebben gekregen en niet langer thuis konden opgroeien. Kinderen scheiden van ouders is een uiterste maatregel en behoort het te zijn, omdat een scheiding ingrijpend en onomkeerbaar is. Die beslissingen moeten dan ook uiterst zorgvuldig en op goede gronden worden genomen, omdat het onvoorstelbaar veel leed en schade toebrengt. Als blijkt dat door toedoen van de onrechtmatige gedragingen van de overheid in het kader van de Toeslagenaffaire, kinderen van ouders zijn gescheiden dan is de staat verantwoordelijk voor het veroorzaakte leed en de schade. Defence for Children roept daarom op om bij alle kinderen na te gaan wat de grondslag is geweest voor de beslissing om de kinderen van ouders te scheiden.
“Kinderen die nog steeds niet thuis wonen, hebben recht op een herbeoordeling van hun situatie. Daarmee wachten is geen optie. Je kunt een kind in deze situatie niet in de wacht zetten. Al het leed is hen al niet bespaard gebleven, laten we het op z’n minst beperken”, zegt Eva Huls, advocaat-in-dienstbetrekking bij Defence for Children.
Gratis toegang tot de rechter
Defence for Children vindt het onwenselijk dat meerdere jeugdzorginstellingen, naar eigen zeggen, geen informatie hebben en geen intern onderzoek kunnen doen naar de vraag of de scheiding van ouders en kinderen mogelijk het gevolg is geweest van het toeslagenschandaal. Mede gelet op de uiterst stroperige voortgang in de compensatieregeling voor gedupeerde ouders en kinderen, maakt Defence for Children zich grote zorgen om de uitvoering van de herbeoordeling van de situatie van kinderen die nog steeds van hun ouders zijn gescheiden. Bij zo een vergaande onrechtmatige overheidsgedraging moet, naast compensatie, daar waar het nog kan leed en schade worden beperkt. Bij zowel vrijwillige als gedwongen plaatsing van het kind elders moeten kinderen en ouders recht hebben op kosteloze rechtsbijstand van een gespecialiseerd advocaat die hen bij de gesprekken met de jeugdhulpverlening kan bijstaan en begeleiden. Als het gaat om gedwongen uithuisplaatsingen moeten kinderen en ouders via een gespecialiseerd advocaat een gratis herbeoordeling bij de kinderrechter af kunnen dwingen, dus zonder betaling van griffierechten.
Passende ondersteuning
Passende jeugdhulp dient erop gericht te zijn een scheiding van kind en ouders te voorkomen. Daarbij is het belangrijk armoede niet te verwarren met verwaarlozing. Uit artikel 27 van het VN-Kinderrechtenverdrag volgt dat het de verantwoordelijkheid van de overheid is om ondersteuning te bieden aan gezinnen die onvoldoende financiële middelen hebben in de vorm van materiële of andere bijstand. Op deze manier moet de staat ervoor zorgen dat kinderen en ouders niet gescheiden worden en gezinsleven mogelijk is en blijft. Wanneer een gezin te maken heeft met armoede of een armoedeval, is dat een signaal dat het gezin behoefte heeft aan passende ondersteuning. Het enkel en alleen niet hebben van voldoende middelen mag geen reden zijn om kinderen van ouders te scheiden. Dit is in strijd met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
Onmacht opheffen
Defence for Children vindt het ongekend dat de Toeslagenaffaire zo’n diepe impact kan maken op het leven van kinderen en dat herstel, compensatie maar ook beperking van de schade zo moeizaam verloopt. Defence for Children roept de overheid op om de positie van onmacht op te heffen en kinderen en ouders in staat te stellen om de voortzetting van een op onrecht gebaseerde situatie te kunnen stoppen. Daartoe bestaat niet alleen een wettelijke, maar ook een morele verplichting. Dat doet een overheid die om haar eigen burgers geeft en op desastreuze wijze faalt bij de bescherming van de meest kwetsbare.