Op 25 augustus j.l. heeft het VN-Comité inzake rassendiscriminatie aanbevelingen gedaan aan Nederland om racisme tegen te gaan en discriminatie tegen kinderen en jongeren te stoppen. Het Comité maakt zich zorgen dat de coronapandemie een onevenredig groot effect heeft op het onderwijs van minderheidsroepen en groepen met een lagere sociaal-economische status. Het VN-Comité denkt dat leerlingen met een migratieachtergrond discriminatie ondervinden in het onderwijs, bijvoorbeeld bij stages (stagediscriminatie) en op basis van taal.

De Rutu Foundation signaleert in een gezamenlijke rapportage o.l.v. het Nederlands Comité voor de Mensenrechten (NJCM) dat het verbod op het spreken van andere talen dan het Nederlands, nog steeds algemeen wordt toegepast op scholen. In februari nog gaf een docent aan (Volkskrant 18/2/21) dat wanneer zij leerlingen betrapt op het spreken van hun eigen taal in de klas, zij moeten overblijven en bladzijden uit het woordenboek Nederlands moeten overschrijven. Dit werd als een goed voorbeeld gepresenteerd. Ook ouders wordt regelmatig gevraagd bij het ophalen of naar school brengen van hun kinderen, uitsluitend Nederlands te spreken met hun kinderen.

VN-Kinderrechtenverdrag

Het gebruik van de thuistaal mag, op grond van het VN-Verdrag omtrent rassendiscriminatie, niet worden verboden. Volgens artikel 30 van het VN-Kinderrechtenverdrag mogen kinderen hun recht om de thuistaal te spreken niet worden ontzegd. Net zoals kinderen die hun eigen cultuur mogen beleven en religie mogen belijden. Defence for Children vindt het belangrijk dat dit kinderrecht in Nederland daadwerkelijk wordt gegarandeerd.

Mythe

Hoewel het niet mag, leeft de gedachte in Nederland nog sterk dat het het beste is voor kinderen één taal te spreken, voor hun integratie en ontwikkeling. Hoe goed bedoeld ook, wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het verbieden of bestraffen van de thuistaal precies het tegenovergestelde effect heeft. Met het afwijzen van de thuistaal wordt ook een deel van de identiteit van het kind afgewezen. Dit beperkt hun sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling. Op scholen waar leerlingen worden bestraft voor het gebruik van hun thuistaal, blijken de leerlingen bijvoorbeeld slechter te scoren op begrijpend lezen dan op scholen waar hun talen worden verwelkomd. Leerlingen schamen zich vaker voor wie ze zijn en hebben minder vertrouwen in hun eigen toekomst.

Aanbevelingen

Het VN-Comité beveelt de Nederlandse overheid aan maatregelen te nemen zodat meertalige leerlingen niet beperkt of bestraft worden als zij op school hun moedertaal spreken. Docenten dienen beter te worden getraind in het omgaan met meertaligheid. Ook moet de overheid ervoor zorgen dat alle kinderen een middelbaar schooladvies krijgen zonder te worden gediscrimineerd en zonder vooroordeel ten aanzien van ras, kleur, afkomst, nationale of etnische origine. De overheid moet maatregelen nemen om stagediscriminatie tegen te gaan en leerlingen en studenten de mogelijkheid geven stagediscriminatie te melden.

Bijzonder is dat het VN-Comité heeft aangegeven dat de Nederlandse overheid binnen een jaar informatie moet geven aan het Comité over de implementatie van deze specifieke aanbevelingen.

Defence for Children verwelkomt de aanbevelingen. Carrie van der Kroon, programmacoördinator: “Wij zijn verheugd dat het Comité zich heeft verdiept in racisme tegen kinderen in Nederland, een groep die vaak wordt vergeten. Racisme en discriminatie wordt door kinderen namelijk nog vele malen minder gemeld dan door volwassenen, waardoor het onderwerp grotendeels onderbelicht blijft. Het is bijzonder te noemen dat het beperken en bestraffen van het gebruik van moedertalen zo duidelijk wordt genoemd door het Comité als vorm van discriminatie op grond van ras of etniciteit. En dat de overheid hierover binnen een jaar weer moet rapporteren aan de VN. Er moet dus snel en serieus zaak worden gemaakt van deze aanbevelingen.”

VN-Comité

Het VN-Comité inzake rassendiscriminatie is het toezichthoudend orgaan van het Internationaal Verdrag inzake alle vormen van rassendiscriminatie. De leden zijn onafhankelijke experts. Het Comité komt tot conclusies en aanbevelingen op basis van rapportages van de Staat, het College voor de Rechten van de Mens en NGO’s. Nederland is als lidstaat verplicht elke vijf jaar te rapporteren over de naleving van het verdrag.

Voor meer informatie:

• Blog: Helemaal jezelf mogen zijn op school is een kinderrechten
• 5e ngo-rapportage aan Kinderrechtencomité
• De Concluding Observations van het VN- Comité
• Rapportage van de Staat
• Rapportage van de Rutu Foundation
• Dutch NGOs contribution pertaining the Twenty-second to Twenty-fourth Periodic Report on the Kingdom of the Netherlands to the UN Committee on the Elimination of Racial Discrimination