Eind maart is de resolutie ‘Mensenrechten en het Milieu’ aangenomen door de VN-Mensenrechtenraad. De Maldivisch ambassadeur Asim Ahmed hield een pleidooi namens de kerngroep ‘Mensenrechten en Milieu’ bestaande uit de landen Costa Rica, Marokko, Slovenië, Zwitserland en de Malediven. Deze werd ondersteund door 55 andere staten. De staten onderstrepen hiermee de onlosmakelijke verbondenheid tussen een gezond milieu en de uitoefening van mensenrechten. De VN-Mensenrechtenraad vernieuwt met het aannemen van de resolutie het mandaat van de VN-Speciaal Rapporteur voor Mensenrechten en Milieu met drie jaar. De VN-Raad geeft daarbij aan dat de huidige Rapporteur, David Boyd, kinderen en jongeren dient te blijven betrekken bij zijn werkzaamheden. Defence for Children juicht de verlenging van het mandaat van de Speciaal Rapporteur, de aandacht voor kinderen, hun rechten en positie als minderjarige verdedigers hierbij, toe. De resolutie zet in combinatie met de recente oprichting van de VN-Werkgroep Kinderrechten en Milieu door het VN-Kinderrechtencomité kinderrechten in relatie tot een leefbaar milieu prominenter in de schijnwerpers.

“De rechten van huidige en toekomstige generaties zijn afhankelijk van een gezond milieu, ” aldus voormalig speciaal rapporteur Mensenrechten en Milieu John Knox. “De internationale erkenning van het recht op een gezond (leef)milieu na deze 46^ste sessie van het VN-Mensenrechtenraad dichterbij dan ooit.”

Kinderen en een gezond milieu

De resolutie erkent dat kinderen en jongeren(bewegingen) een positieve, belangrijke en legitieme rol spelen in het verdedigen van mensenrechten op een gezonde leefomgeving. De Speciaal Rapporteur zet zijn onderzoek naar de verhouding tussen mensenrechtenverplichtingen en een veilig, schoon, gezond en duurzaam milieu voort. Daarbij is expliciet aandacht voor het raadplegen van kinderen en jongeren. Ook onderstreept de resolutie dat kinderen een belangrijke rol spelen als mensenrechtenverdedigers in relatie tot milieu en verwijst het naar het eerdere werk van de speciaal rapporteur waarbij kinderen zijn geconsulteerd. Verder benadrukken staten in de resolutie opnieuw de kwetsbaarheid van kinderen voor de gevolgen van milieuschade. Denk aan water- en luchtvervuiling, klimaatverandering en de afname van biodiversiteit en de effecten hiervan op de ontwikkeling van kinderen. Zelfs het fundamentele recht op leven komt hierdoor in het geding, zoals blijkt uit het tragische geval van het negenjarige meisje dat in 2013 in Londen overleed aan de gevolgen van luchtvervuiling.

Breed maatschappelijk draagvlak

Tijdens de sessie van de VN-Mensenrechtenraad riep een groep van 28 maatschappelijke organisaties, gesteund door maar liefst 1.100 andere organisaties op tot internationale erkenning van het recht op een gezond (leef)milieu. Net als vijftien VN-organisaties waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), UNICEF en het VN-Milieuprogramma (UNEP). Voor de VN-Mensenrechtenraad is het niet de eerste keer dat zij zich uitspreekt over de gevolgen van milieuschade voor de realisatie van kinderrechten. In de aangenomen resolutie ‘Rights of the child: realizing the rights of the child through a healthy environment’, in oktober 2020 was hier ook aandacht voor.

Meer informatie

• VN-Resolutie Mensenrechten en het Milieu, maart 2021 
• Gezamenlijk statement VN-organisaties over recht gezonde leefomgeving kinderen 
• Rechter oordeelt dat meisje is gestorven door luchtvervuiling 
• Resolutie VN-Mensenrechtenraad over kinderrechten en klimaat, oktober 2020
• VN-Kinderrechtencomité start werkgroep kinderrechten en milieu