Seksueel misbruik meld je niet zomaar
6 Okt 2020
Iara de Witte, projectcoördinator Kinderrechten en Seksuele Uitbuiting en Karin Kloosterboer, kinderrechtendeskundige Kind met recht
Scroll down
Scroll down
Iara de Witte, projectcoördinator Kinderrechten en Seksuele Uitbuiting en Karin Kloosterboer, kinderrechtendeskundige Kind met recht
Vandaag, 6 oktober, praat de Tweede Kamer over het onderwerp zeden. Er staan verschillende onderwerpen op de agenda van het overleg dat in verband met corona schriftelijk plaatsvindt. Een daarvan gaat over de vroegtijdige aanpak van seksueel misbruik (Brief minister Grapperhaus Justitie en Veiligheid d.d. 17 december 2019). De minister van Justitie wil “de aanpak van seksueel misbruik sluitend maken” en “bij seksueel misbruik van kwetsbare minderjarigen of jongvolwassenen onze strafrechtketen stevig en vroegtijdig laten optreden tegen de daders”. Een goed streven voor een minister van Justitie, lijkt ons. Hij ziet hiertoe een belangrijke mogelijkheid, namelijk het vergroten van de meldingsbereidheid van slachtoffers van seksueel misbruik.
In zijn brief heeft de minister veel woorden nodig om zijn oplossingen toe te lichten. Er worden verschillende initiatieven opgesomd die op zichzelf waardevol zijn. Ze negeren echter het aan de start van de brief gesignaleerde probleem: “Slachtoffers kampen [bovendien] met gevoelens van schaamte, onmacht en onveiligheid en worden soms bedreigd. Sommige slachtoffers durven hierdoor seksueel misbruik niet te melden of geen aangifte te doen bij de politie.” In het vervolg van de brief wordt daaroverheen gestapt: slachtoffers moeten misbruik melden, dit zijn de mogelijkheden. Allereerst legt het de verantwoordelijkheid bij het slachtoffer. Die moet melden. Een patstelling, want dat melden is nou juist een probleem. Het suggereert een slachtoffer dat je het aan jezelf te wijten hebt dat er niks gebeurt als je niet meldt. Ten tweede voel je op je klompen aan dat deze goede bedoelingen niet (voldoende) gaan helpen. Natuurlijk is het te prijzen dat de mogelijkheden om te melden worden uitgebreid. Maar er is echt meer nodig willen we niet over twee jaar constateren dat deze initiatieven onvoldoende hebben geholpen.
Echte preventie, zoals door het vergroten van de veiligheid van kinderen in gezinnen, op school, in instellingen en elders, en het doorbreken van het taboe op seksualiteit en de schaamte over misbruik, is één. Adequate ondersteuning van en hulp aan slachtoffers, is daarnaast cruciaal. We hebben daarover onlangs aanbevelingen gedaan in de publicatie Help!, ook na mijn 18de. Doorlopende gespecialiseerde hulp aan meisjes na seksuele uitbuiting noodzakelijk.
Om na seksueel misbruik (weer) voldoende vertrouwen te krijgen in de bescherming die je van de rechtsstaat kunt verwachten, is een enorme stap. Dat vertrouwen moet je als samenleving verdienen, en dan zullen slachtoffers zich melden. Niet eerder.