Putting children’s rights at the heart of decision-making in cases involving children on the move: gathering momentum in Europe
Samen met de partners van de Europese Kinderrechtenhelpdesk publiceert Defence for Children de ervaringen met de juridische ondersteuning van kinderen op de vlucht en onze gemeenschappelijke agenda voor verandering. In de discussienota, ‘Putting children’s rights at the heart of decision-making in cases involving children on the move: gathering momentum in Europe’ roepen we de EU, de Nederlandse regering en andere lidstaten op om kinderrechten een centrale rol te geven in alle migratiebesluiten.
Jaarlijks vieren we op 20 november de Internationale dag voor de Rechten van het Kind. Op die dag werd in 1989 het VN-Kinderrechtenverdrag aangenomen. Elk land ter wereld heeft de verplichting op zich genomen om de rechten van alle kinderen te beschermen en te realiseren. Dat geldt ook voor kinderen in op de vlucht; aan de grens, onderweg, en in onze dorpen en steden, ongeacht of ze deel uitmaken van een gezin of alleenstaand zijn. Toch leven deze kinderen vaak in erbarmelijke omstandigheden, ook in Europa, zonder toegang tot basisrechten zoals voedsel, onderdak, onderwijs en medisch zorg. En krijgen ze onvoldoende (rechts)bescherming. Om verbetering te realiseren is grensoverschrijdende samenwerking binnen de EU hard nodig.
De Europese Kinderrechtenhelpdesk
In de Europese Kinderrechtenhelpdesk werken we samen met onze partners uit zeven EU-landen om hen individuele juridische ondersteuning te bieden. We bieden kindvriendelijke informatie over hun situatie, procedures en rechten en steunen gezinnen en professionals (zoals advocaten) met strategisch advies en uitgebreide kinderrechtenrapportages. We baseren ons daarbij onder andere op het VN-Kinderrechtenverdrag. Ook wisselen we met onze projectpartners kennis en expertise uit. We belichten de impact van migratie- en asielwetgeving, beleid en praktijk op kinderen, zowel op Europees als op nationaal niveau. Daarnaast brengen we signalen over misstanden en mogelijkheden voor verbetering onder de aandacht van beleidsmakers in Den Haag en Brussel. We haken daarmee in op de groeiende erkenning van de belangen en rechten van kinderen op de vlucht.
De discussienota: gemeenschappelijke agenda voor verandering
In de discussienota delen alle partners van de Europese Kinderrechtenhelpdesk hun ervaringen met casussen en belangrijke ontwikkelingen in hun land. We presenteren ook onze gemeenschappelijke agenda voor verandering en doen drie aanbevelingen aan de EU. Door de lopende hervorming van het Europese migratie- en asielstelsel en de aanstaande EU-Kinderrechtenstrategie, die eind maart 2021 verwacht wordt, kan de EU een belangrijke rol spelen bij het verzamelen van momentum voor vooruitgang. Het doel van onze discussienota is bij te dragen aan de dialoog op het gebied van rechtsbescherming voor kinderen op de vlucht.
In een robuust en eerlijk besluitvormingssysteem dient het belang van kinderen voorop te staan en moeten hun rechten worden gerespecteerd. Om tot zo’n systeem te komen zijn bouwstenen nodig. We identificeren er vier:
- Voor alle kinderen op de vlucht moet de weg naar administratieve en gerechtelijke procedures helder zijn. Daarvoor hebben ze kindvriendelijke informatie en passende ondersteuning nodig.
- Om vervolgens gebruik van het systeem te kunnen maken, hebben kinderen rechtsbijstand en steun nodig van gekwalificeerde professionals. Ook hebben andere betrokkenen, zoals grenspolitie, ambtenaren en rechters, gespecialiseerde kennis nodig om het belang van kinderen op een juiste manier mee te wegen in hun besluiten.
- In de derde plaats moeten kinderen op de vlucht effectief gebruik kunnen maken van alle in het VN-Kinderrechtenverdrag opgenomen rechten. Zo moeten ze gelijke toegang hebben tot bijvoorbeeld sociale voorzieningen, adequate huisvesting, onderwijs en gezondheidszorg, net als andere kinderen. Detentie van kinderen, in welke vorm dan ook, moet worden afgeschaft.
- Tot slot zouden procedures kindgericht en op een kindvriendelijke manier moeten plaatsvinden. Kinderen hebben het recht om geïnformeerd en gehoord te worden, ook wanneer ze als onderdeel van een gezin deelnemen aan een procedure. Ze zijn immers zelfstandige rechthebbenden en hun belangen gaan niet zonder meer op in de belangen van hun ouders of familieleden.
De partners
De partners in de Europese Kinderrechtenhelpdesk zijn Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Child Circle (België), Greek Council for Refugees, ARSIS- Association for the Social Support of Youth en European Lawyers in Lesvos (Griekenland), Irish Refugee Council (Ierland), Defence for Children Italy (Italië), Defence for Children – ECPAT Nederland (Nederland), Association for Legal Intervention – SIP (Polen) en Swedish Refugee Law Centre (Zweden). De Kinderrechtenhelpdesk wordt financieel gesteund door de Nationale Postcode Loterij en gecoördineerd door Defence for Children - ECPAT Nederland.
