Wetsvoorstel Deelgezag betrekt kinderen onvoldoende
Minister Dekker voor Rechtsbescherming en minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben het wetsvoorstel Deelgezag ter consultatie voorgelegd, dat een nieuwe vorm van gezag over een minderjarige introduceert: het deelgezag. Deze vorm van gezag is bedoeld voor derden die betrokken zijn bij de verzorging en opvoeding van een kind. Het wetsvoorstel beoogt middels deelgezag duidelijkheid te bieden aan het kind over de rol van deze derde en beoogt het contact met deze persoon of personen te waarborgen. Defence for Children maakt zich echter zorgen over de gevolgen van het wetsvoorstel zoals het nu is ingediend. Het is onduidelijk in hoeverre de zienswijze van kinderen is meegenomen bij de ontwikkeling van dit voorstel en in het voorstel is de rechtspositie van de kinderen te zwak. Het is zeer de vraag of het kind en het systeem deze uitbreiding van gezagsdragers rond een kind bij conflicten op dit moment aankan.
Deelgezag
Gezinssamenstellingen veranderen en zijn niet meer van hetzelfde traditionele karakter als vroeger. De wens vanuit opvoeders die juridisch gezien geen ouders zijn om deelgezag, is dan ook zeker invoelbaar. De deelgezagdrager krijgt in het wetsvoorstel de bevoegdheid en verantwoordelijkheid om met de gezagdragende ouders en voogden dagelijkse beslissingen te nemen over de verzorging en opvoeding van een kind. In harmonieuze gezinssamenstellingen is het voorstelbaar dat dit wetsvoorstel vele praktische ongemakken in de dagelijkse realiteit kan en zal wegnemen, zoals het krijgen van informatie van een school of van een arts.
Wens volwassenen versus belang kind
De nieuwe vorm, het deelgezag, lijkt hoofdzakelijk te zijn ingegeven vanuit de wens van volwassenen. Het wetsvoorstel maakt die derde weliswaar geen volwaardig gezagdrager, maar creëert desondanks wel een groot risico op nieuwe procedures (met name over omgang) waarbij meer volwassenen worden betrokken en het kind zich moet gaan verhouden tot al die volwassenen. De vraag is of een kind dát aan kan. De vraag is ook of bij drie of vier volwassenen eerder een conflict zal plaatsvinden of juist niet. De wetgever geeft nergens aan of dit is onderzocht, terwijl de gevolgen voor kinderen groot zijn. Het is onduidelijk hoe in de belangenafweging het belang van het kind is meegewogen.
Rechtspositie kind
Mocht het wetsvoorstel worden doorgevoerd dan is de rechtspositie van het kind op dit moment nog onvoldoende uitgewerkt. Het is onbegrijpelijk dat het kind niet zelf een mogelijkheid heeft om te verzoeken om beëindiging van het deelgezag. Het betrekken van de stem van het kind dient steviger te worden verankerd door het regelen van juridische bijstand voor kinderen, de betrokkenheid van een bijzondere curator en een eigen rechtsingang. Het waarborgen van het recht van kinderen in deze zaken om hun mening te geven vereist van professionals dat zij het kind hiertoe voldoende gelegenheid geven om betekenisvol te kunnen participeren en dat zij passend gewicht toekennen aan de input van het kind. Het vraagt specifieke expertise om dit goed te doen. Ook dat dient te worden gewaarborgd.
Perspectief kinderen en jongeren
Nergens blijkt dat het perspectief van kinderen en jongeren is meegenomen bij de ontwikkeling van dit voorstel. Dit terwijl in diverse onderzoeken de jongeren in de hulpverlening en pleegzorg nadrukkelijk laten weten betrokken te willen worden bij beslissingen die hen aangaan. Dit wetsvoorstel valt daar ook onder. Hun input is onontbeerlijk voor de invulling van het belang van het kind en het ontwikkelen van wetgeving dat daadwerkelijk hun belang dient.