Kansrijk armoedebeleid
Een kwart meer mensen in de armoede in 2035. Dat is wat er de komende jaren gebeurt als staand beleid niet wordt aangepast. Van 5,3 procent van de bevolking nu naar 6,8 procent over vijftien jaar. En dat is nog buiten de ongetwijfeld nadelige effecten van de coronacrisis gerekend. Tot die conclusie komen het Centraal Planbureau (CPB) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) afgelopen juni in hun gezamenlijke studie ‘Kansrijk Armoedebeleid’.
De cijfers zijn schrijnend: het aantal mensen in armoede zal de komende jaren verder toenemen. Onder kinderen is de armoede het grootst. In 2017 leefde ongeveer 8 procent van de kinderen in een arm huishouden.
In het rapport ‘Kansrijk armoedebeleid’ worden verschillende beleidsopties geopperd en worden de effecten doorgerekend. In het rapport wordt expliciet aandacht besteed aan de positie van kinderen en de gevolgen voor kinderen die opgroeien in armoede. Defence for Children pleit al geruime tijd voor het verbeteren van de aanpak om armoede onder kinderen te verminderen en is daarom verheugd met dit rapport.
Landelijke beleidsopties voor kinderen
Kinderen die in armoede opgroeien hebben een grotere kans op een onderwijsachterstand, een slechtere lichamelijke gezondheid, een slechtere geestelijke gezondheid en gedragsproblemen. Dit zorgt voor het effect dat kinderen die in armoede opgroeien, daar vaak ook op latere leeftijd last van hebben, met als gevolg dat armoede wordt ‘doorgegeven’ aan de volgende generatie. Dat wordt ook wel intergenerationele armoede genoemd. Daarom formuleert het rapport tien mogelijke beleidsopties om armoede onder kinderen tegen te gaan. De eerste vier beleidsvoorstellen bespreken het verhogen van het kind gebonden budget op diverse manieren. Andere mogelijkheden die worden besproken zijn: het verhogen van de kinderbijslag, het verhogen van de kinderopvangtoeslag, het verbeteren van de inkomensafhankelijke combinatiekorting, extra inzetten op voorschoolse educatie, op taal-, lees- en rekenvaardigheid, het verbeteren van lichamelijke en geestelijke gezondheid.
Gemeentelijke beleidsopties voor kinderen
Uit het rapport van Defence for Children en Save the Children blijkt dat verschillen tussen gemeenten groot zijn wat de bestrijding van armoede onder kinderen betreft. Ook komt dit verschil in beleidsvoering aan de orde in dit rapport. Het CPB en SCP pleiten voor een centrale registratie van de data over het gebruik van gemeentelijke regelingen, zodat er een koppeling kan worden gemaakt met het landelijke beleid en ongelijkheid kan worden voorkomen.
Opgemerkt wordt wel dat gemeenten beperkt zijn in wat ze aan armoede kunnen doen, omdat ze zelf geen grote herverdelingsoperaties mogen opzetten. Dat is voorbehouden aan het Rijk. Dit betekent dat gemeenten in het kader van hun armoedebeleid alleen kleinere inkomensoverdrachten kunnen doen die wel het verschil maken tussen nét kunnen voorzien in de basisbehoeften en wat ruimte hebben voor sociale participatie. Het CPB en SCP geven aan dat dit wel tot gevolg heeft dat de gemeente geen mensen uit armoede kan helpen als zij in vrij diepe armoede zitten.
Spoorboekje voor verkiezingsprogramma
Er groeien nog altijd veel te veel kinderen op in armoede. Het rapport ‘Kansrijk armoedebeleid’ biedt handvaten voor politieke partijen om goed gefundeerde keuzes te kunnen afwegen en maken. Op deze manier kan het aantal kinderen in armoede worden verminderd. Defence for Children pleit ervoor dat politieke partijen dit rapport als spoorboekje gebruiken voor hun verkiezingsprogramma en voor te ontwikkelen beleid.
Meer informatie:
Kansrijk Armoedebeleid is onderdeel van de reeks Kansrijk Beleid van het CPB, het Planbureau voor de Leefomgeving en het SCP.