VN tikt Spanje op de vingers vanwege gebrek aan inclusief onderwijs
In Spanje worden kinderen en jongeren met een handicap systematisch naar het speciaal onderwijs gestuurd. Dit is in strijd met de Spaanse wet, waarin het recht op inclusief onderwijs wordt erkend en dus gewaarborgd moet worden. Scholen moeten aanpassingen doen, opdat alle kinderen onderwijs kunnen volgen op reguliere scholen. Dit zijn de conclusies van het VN-Comité van het Verdrag Rechten Personen met een Handicap (VRPH), nadat zij een enquête hebben uitgevoerd. Het volledige verslag is nu beschikbaar. Defence for Children moedigt beleidsmakers en politici aan dit onderzoek te bestuderen. Hier staan welke stappen een overheid kan nemen om de transformatie naar inclusief onderwijs in goede banen te leiden.
Van gescheiden naar inclusieve systemen
Over de hele wereld zoeken landen naar manieren om traditionele gescheiden onderwijssystemen te transformeren naar inclusieve systemen, waar kinderen met een beperking toegang hebben tot reguliere scholen die ook voor hen goed onderwijs kunnen verzorgen. Het VN-Comité van het Verdrag Rechten Personen met een Handicap geeft inzicht in dit vraagstuk.
NGO’s vragen om onderzoek
Spaanse niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) vroegen het Comité te onderzoeken of Spaanse scholen systematisch en op grote schaal artikel 24 van het VRPH schenden, waarin het recht op inclusief onderwijs staat. Zij stelden dat scholen met name kinderen en jongeren met verstandelijke beperkingen, gedragsproblemen door ADHD en stoornissen in het autismespectrum systematisch naar scholen voor speciaal onderwijs sturen. Doordat Spanje het Facultatief Protocol bij het Verdrag geratificeerd heeft, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Nederlandse regering, kon het Comité een onderzoek uitvoeren.
Medisch model dominant
Na de ontvangst van schriftelijke informatie is een team van het Comité naar Spanje gereisd om meer dan 165 mensen te interviewen, waaronder vertegenwoordigers van de nationale overheid, van de 17 autonome regio’s, van belangen behartigende organisaties, onderwijzers, academici, rechters en advocaten. Het Comité publiceerde haar bevindingen en aanbevelingen in een op 4 juni 2018. Zij concludeerde dat een medisch model nog dominant aanwezig is. Dit werkt discriminatie op grond van handicap op alle niveaus van onderwijs en in de handelingen van professionals in de hand, inclusief in juridische procedures (lees de samenvatting van de bevindingen in Deel G).
Comité helpt Spanje op weg
Artikel 24 vereist dat Spanje meerdere stappen moet nemen. Deze legt het Comité uit in overwegingen 84 en 85 aan het einde van haar verslag. Een eerste stap is dat het begrip ‘inclusief onderwijs’ gedefinieerd wordt, met specifieke doelstellingen voor alle niveaus van het onderwijs. Ook moeten ouders niet vervolgd worden als zij eisen dat hun kind naar een reguliere school in de buurt gaat. Verder moet een ‘non-rejection clause’ in de wet komen, zodat scholen niet langer een kind mogen weigeren op grond van handicap, maar verplicht worden om redelijke aanpassingen te maken die gericht zijn op deelname in het reguliere onderwijs.