Kinderen in residentiële instellingen hard aanpakken werkt niet, het werkt zelfs vaak averechts, zo schrijft Sophie de Valk in haar proefschrift 'Under Pressure: Repression in Residential Youth Care'. Zij promoveerde gisteren aan de Universiteit van Amsterdam. Defence for Children signaleert eveneens dat het huidige jeugdhulpsysteem onder druk staat. Wij bevelen beleidsmakers, het management van instellingen en alle professionals in de jeugdhulp aan om het onderzoek te gebruiken als startpunt voor het ontwikkelen van een meer kindgericht beleid en werkwijze.

Uit het onderzoek blijkt dat het meten van repressie moeilijk is omdat een definitie daarvoor ontbreekt. De Valk definieert repressie als: ‘’het doelbewust schade toebrengen aan jongeren door een autoriteitsfiguur en het willekeurig of onwettig inperken van de autonomie van jongeren’’.  Hierbij valt te denken aan harde en oneerlijke controle en strafmaatregelen, een zwakke organisatiestructuur, geen flexibiliteit, steeds meer en strengere regels, gebrek aan privacy, extreme verveling en vernedering. Het onderzoek beschrijft wanneer repressie toegepast wordt en wat het effect is. Het geeft inzicht in de knelpunten en de dilemma’s waar zowel professionals als jongeren tegenaan lopen en het geeft duidelijkheid over de redenen waarom repressie in instellingen voorkomt.

Repressie staat behandeling in de weg

De Valk concludeert dat repressie een effectieve behandeling van jongeren in de residentiële jeugdhulp in de weg staat. Straffen verergert de problematiek van jongeren veelal, terwijl een goede communicatie en het opbouwen van een band met jongeren tot minder agressie leidt. Het doel van de behandeling in een jeugdinstelling is om de jongeren voor te bereiden op terugkeer naar de maatschappij en om hen perspectief te bieden. Ten alle tijd moet voorkomen worden dat de balans doorslaat naar veiligheid en controle in plaats van het werken aan een therapeutische omgeving waar jongeren zich kunnen ontwikkelen. Uitgaande van de definitie die De Valk in het proefschrift hanteert, concludeert zij dat de toepassing van repressie tot nul moet worden teruggebracht.

Onderzoek omvang en alternatieven

Defence for Children onderschrijft de conclusies. Uit signalen die Defence for Children krijgt van  jongeren en professionals blijkt dat kinderen in open en gesloten instellingen te vaak te maken hebben met maatregelen en straf. Daarbij is niet bekend hoe vaak het voorkomt en welke alternatieven er voor handen zijn.

Defence for Children is momenteel bezig met een onderzoek naar vrijheid beperkende maatregelen in jeugdhulpinstellingen en zal binnenkort de conclusies publiceren.

Lees

De samenvatting van het proefschrift van Sophie Valk
Meer over vrijheidsontneming en vrijheidsbeperking