Kinderen met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben recht op bijzondere zorg. Onderzoek van de Hogeschool Leiden en Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) van augustus laat echter zien dat binnen kinderbescherming en justitie een LVB naar verwachting vaak over het hoofd wordt gezien. Defence for Children maakt zich zorgen over wat dit betekent voor de bejegening van deze kinderen en de toegang tot zorg en voorzieningen.

Steeds vaker blijkt dat een groot aantal van de kinderen die met de kinderbescherming of met politie en justitie in aanraking komen een LVB hebben. De Hogeschool Leiden en BING hebben daarom in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) bekeken of hierover in Nederland betrouwbare cijfers beschikbaar zijn. In de registratiesystemen die gebruikt worden in de jeugdbeschermingsketen, de jeugdstrafrechtsketen en de slachtofferketen blijkt echter weinig informatie beschikbaar. In de strafrechtketen is de kennis over de cognitieve capaciteiten van cliënten beperkt. "Onvoldoende signalering van LVB voorin de keten kan leiden tot een niet passend verhoor, jarenlange overvraging en plaatsing op verkeerde plekken. Hierdoor worden mensen met een LVB meer beschadigd dan geholpen", aldus de onderzoekers.

Kennis over LVB is vereist en schiet tekort

Het VN-Gehandicaptenverdrag schrijft voor dat personen met een beperking recht hebben op volwaardige toegang tot rechterlijke instanties en voorzieningen. In dit Verdrag is ook vastgelegd dat dit eisen stelt aan de kennis en training van mensen die werken in het justitiële domein en de voorzieningen die nodig zijn om hen te informeren, te beschermen en te begeleiden. Het VN-Kinderrechtenverdrag verplicht tot het bieden van passende zorg aan kinderen met een beperking zodat zij zo volwaardig mogelijk kunnen participeren. Een voorwaarde voor het uitoefenen van deze rechten is dat de beperking bekend is en dat er rekening mee wordt gehouden in de bejegening en ondersteuning. Kennis over een verstandelijke beperking is op grond van internationale en Europese regelgeving  dan ook vereist voor een goede bejegening en zorg op maat. Een aantal organisaties is daarom verplicht om in kaart te brengen of er sprake is van een LVB.

Onvoldoende informatie over LVB in dossiers over slachtoffers

Voor slachtoffers staat in de EU-richtlijn minimum normen slachtoffers (2012/29/EU) dat kwetsbare slachtoffers moeten worden geïdentificeerd en dat zij passende bescherming moeten krijgen. Dit schept verplichtingen voor onder meer politie, justitie en Slachtofferhulp. Toch wordt hier de noodzaak van kennis over LVB minder gevoeld. Informatie over de mogelijke aanwezigheid van een LVB wordt in de slachtofferketen vrijwel niet in dossiers teruggevonden. Het is dan ook zeer de vraag in hoeverre een LVB herkend wordt aldus de onderzoekers. Mogelijk biedt het individuele beoordelingsinstrument dat nu in ontwikkeling is als onderdeel van de implementatie van de EU-richtlijn minimum normen slachtoffers, aanknopingspunten voor de registratie van LVB.

Defence for Children maakt zich zorgen over de bejegening van minderjarige slachtoffers met een LVB. Zij hebben recht op een kindvriendelijke procedure waarin ze spreken met gespecialiseerde beroepskrachten en er passende maatregelen worden genomen om hen te begeleiden en beschermen.