Op 30 oktober heeft de Reclame Code Commissie uitspraak gedaan over een klacht tegen een reclame voor behandeling met een anonieme eicel en zaadceldonor in een IVF-kliniek in Spanje, terwijl dit in Nederland sinds 2004 bij wet verboden is. De Commissie noemt de klacht ongegrond omdat de wet niet expliciet reclame uitingen of bemiddeling voor medische procedures buiten Nederland verbiedt, waarbij gebruik wordt gemaakt van anonieme donor zaad- of eicellen. In Nederland hebben kinderen die geboren worden via een donor toegang tot hun afstammingsgegevens. Defence for Children vindt het teleurstellend dat er reclame gemaakt mag worden voor een behandeling die in Nederland verboden is. Wij pleiten samen met Stichting Donorkind en Donor Detectives voor het opnemen van een verbod om reclame hiervoor te mogen maken.

Ties van der Meer, voorzitter Stichting Donorkind: “Er zouden stappen ondernomen moeten worden door de overheid om te garanderen dat de rechten van Nederlandse kinderen niet afgenomen kunnen worden door buitenlandse bedrijven.”  

Het oordeel

In de Nederlandstalige en de op Nederland gerichte reclame wordt de Spaanse IVF-kliniek aangeprezen. In Spanje is het gebruik van anonieme zaad- en eiceldonoren toegestaan en de behandeling vindt ook in Spanje plaats. In Nederland zelf is dit op grond van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting verboden. Deze wet kent echter geen bepaling die reclame verbiedt. Volgens de Commissie blijkt dit ook uit Kamervragen en antwoorden van de minister van Volksgezondheid Welzijn en Sport in 2013. De Commissie heeft daarom de klacht afgewezen.

Pleiten voor verbod

Kinderen, ook die zijn ontstaan met behulp van donoren, hebben volgens het VN-Kinderrechtenverdrag het recht om te weten waar ze vandaan komen. “Het is teleurstellend dat er volgende de Reclame Code Commissie een expliciet verbod nodig is om de rechten van donorkinderen te beschermen,” zegt Iara de Witte van Defence for Children. “Nu kan de Nederlandse wet in het buitenland worden omzeild en worden er kinderen geboren uit donorconstructies die hun genetische afstamming nooit zullen kunnen achterhalen. Dit is in strijd met het VN-Kinderrechtenverdrag.”

De minister van Volksgezondheid Welzijn en Sport heeft eerder aangegeven de beslissing van de Reclame Code Commissie af te wachten. Ook wordt op het moment de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting geëvalueerd. Er ligt nu een duidelijke taak voor de overheid om, conform het VN-kinderrechtenverdrag, het recht op afstammingsinformatie te beschermen. Een verbod om reclame te maken voor in Nederland verboden behandelingen moet duidelijk onderdeel zijn van de wetswijzigingen die we begin 2019 verwachten na de evaluatie van de wet.